Interview met Black Flower @ Arenbergschouwburg
Ondergetekende heeft al langer een boon voor Ethio-jazz en als er dan een Belgische exponent in het genre opduikt zijn wij er natuurlijk als de kippen bij. Wij zagen Black Flower, een project van en rond saxofonist/fluitist Nathan Daems aan het werk in de Antwerpse Arenbergschouwburg en kunnen u alvast melden dat de band live nog stukken beter klinkt dan op plaat. Wie hen zelf eens aan het werk wil zien kan de volgende weken terecht op Borgerrio, Fête de la Musique in Luik en het Copacobana Festival en Gent Jazz Festival. Als opwarmertje serveren we alvast volgend gesprek met bandleider Nathan Daems.
Nathan je speelt jazz in je eigen Nathan Daems Quintet, Balkanmuziek met Antwerp Gipsy-Ska Orchestra, door de Indische muziektraditie beïnvloede muziek met het Ragini Trio en nu ook Ethio-jazz met Black Flower.
Nathan Daems (bandleider/saxofoon/fluit): "Tja, muzikanten van mijn generatie hebben nu eenmaal de luxe gehad om op te groeien met een enorm verscheiden aanbod aan muzikale genres. Bovendien woon ik ook nog eens in Brussel, een moderne metropool met een enorm grote variatie aan culturen en alles wat daarbij hoort."
Kan je als muzikant en louter technisch gesproken meer kwijt in het ene genre dan het andere?
Nathan Daems: "Meer zou ik niet meteen zeggen, het is gewoon anders. In de oriëntaalse muziek zullen vaak eerder melancholische melodielijnen voorkomen, terwijl jazz dan weer veeleer een abstract karakter heeft. Ik moet wel zeggen dat in de Ethio-jazz en de Balkan muziek gaandeweg echt mijn eigen weg gevonden heb en er mij nu volledig comfortabel bij voel, wat in het begin zeker het geval niet was. Ik heb beide genres dan ook diepgaand bestudeerd; niet dat ik daarom op de traditionele manier speel, maar ik heb wel die bagage waaruit ik steeds kan putten."
Wanneer is het idee voor Black Flower, om iets met Ethio-jazz te gaan doen, bij jou beginnen rijpen?
Nathan Daems: "Om eerlijk te zijn heb ik het genre eigenlijk pas enkele jaren geleden leren kennen. Zoals de meeste mensen die het genre kennen, ben ik op een bepaald moment op de muziek van Mulatu Astatke gestoten en ik was onmiddellijk gefascineerd door die melodieën. Ik heb vroeger nog reggae gespeeld en hoewel dat niet echt onmiddellijk iets met Ethio-jazz te maken heeft houd ik nog altijd enorm van dub en die invloeden zijn dan weer wel te horen in de muziek van Black Flower. Wat wij doen met Black Flower is trouwens geen pure Ethio-jazz, het is eerder onze synthese van het genre. Dat gezegd zijnde, ik zou doodgraag eens met Mulatu samenwerken."
Je haalde net aan dat je vroeger nog reggae gespeeld hebt. Via de Rasta-filosofie ben je dan zo in Ethiopië, het land waar je nu na zoveel jaren opnieuw bent aanbeland. De cirkel lijkt rond.
Nathan Daems: "Dat klopt en het grappige is dat waar Rastafari naar Keizer Haile Sellassie I ging kijken, wij voor 'Abyssinia Afterlife' de fascinerende legende van priesterkoning Prester John zijn gaan verkennen (Pape Jan, ook wel priester Johannes, priester-koning, presbyter of prester Johannes genoemd, was een legendarische middeleeuwse "koning van Indië", die over een groot en machtig christelijk rijk in het oosten van Azië zou heersen. In de tijd van de kruistochten werd de legende van Pape Jan voor waar aangezien, hoewel de priester noch zijn machtige rijk echt heeft bestaan. Waar en wanneer de legende van Pape Jan precies ontstaan is, is niet duidelijk, maar vanaf de veertiende eeuw begon men het mythische rijk in Abessinië, het huidige Ethiopië te situeren, een beeldvorming waar keizer Zara Yaqob, die in 1441 enkele ambassadeurs naar het Concilie van Ferrara-Florence afvaardigde, zeker toe heeft bijgedragen, red.)."
Ik weet dat je met Black Flower graag eens naar Ethiopië zou trekken, maar ben je er ondertussen zelf al geweest?
Nathan Daems: "Nog niet, neen. Ik houd er niet van om ergens louter als toerist rond te lopen, dus ik zou het liever een keertje doen als er een welbepaald doel aan verbonden is."
Terwijl Ethio-jazz in het westen net populair begint te worden, is het genre in Ethiopië bijna in de vergetelheid geraakt.
Nathan Daems: "Ik denk dat dat maar een normale evolutie is. Ik speel ook zigeunermuziek en hoewel dat soort muziek nog geapprecieerd wordt in de Balkan, luistert het gros van de mensen daar ook gewoon naar de eenheidsworst die je hier ook op de radio hoort."
In plaats van een traditionele bio staat er op jullie website (www.blackflower.be) een geflipt verhaal over een verdwenen saxofoon. Was dat een bewuste keuze?
Nathan Daems: "Eigenlijk wel, ja. In onze westerse maatschappij zijn we stilaan de waarde die een goed verhaal kan bieden vergeten. Niet alles moet noodzakelijk overduidelijk of verifieerbaar zijn. In onze maatschappij staat vooral de ratio centraal, maar mythes en legendes kunnen soms evenveel waarde hebben als een diepgaand journalistiek stuk. Dat soort verhalen werken in op de gevoels- en verbeeldingswereld van de mens en iedereen heeft wel eens de behoefte om weg te kunnen dromen."
In een verleden speelde je nog viool. Is er ergens een kantelmoment geweest waarop die viool aan de kant moest om plaats te maken voor de saxofoon?
Nathan Daems: "Ik was nog heel jong toen ik vioollessen volgde en kan me die periode eigenlijk nog amper herinneren, maar ik ben zeker niet plots overgeschakeld van het ene op het andere instrument. Toen ik destijds bij Ionyouth (Limburgse band en sound system uit de buurt van Genk, red.) begon te spelen had ik mijn saxofoon al jaren niet meer aangeraakt. Die ervaring heeft mij eigenlijk terug zin doen krijgen in muziek, waardoor ik mijn instrument weer serieus ben beginnen nemen en uiteindelijk op het Koninklijk Conservatorium van Gent ben beland."
Hoe belangrijk is die conservatoriumopleiding voor jou als muzikant geweest denk je?
Nathan Daems: "Ik begon in die periode naar jazz te luisteren en voelde ik de drang om die muziek ook zelf onder de knie te krijgen en te begrijpen. Je kunt die conservatoriumopleiding vergelijken met een meubelmaker in opleiding die als gast bij een meester in de leer gaat om een aantal technieken onder de knie te krijgen en geïnitieerd te worden in de geheimen van het vak. Je hoeft dat als muzikant allemaal niet in de praktijk te brengen, maar het is wel nuttige bagage waar je steeds op terug kunt vallen. Dat gezegd zijnde is het zeker niet zo dat het noodzakelijk een betere muzikant van iemand maakt. Echt goede muzikanten stoppen nooit met het bijschaven van hun techniek en kennis."
Voor de hoes van 'Abyssinia Afterlife' heb je voor een vrij kunstzinnig ontwerp gekozen. Wie zit daarachter?
Nathan Daems: "Dat is het werk van Kasper Baele (www.kasperbaele.be, red.) een bevriend kunstenaar uit Gent, een jonge, maar super getalenteerde kerel die ik enkele jaren geleden heb leren kennen. Naast zijn schilder- en tekenwerk musiceert hij ook waarbij hij een aantal Indische en Japanse fluiten op een haast intuïtieve manier bespeelt. Schilderen en tekenen zijn toch zaken waar ik als muzikant weinig kaas van gegeten heb en ik moet de controle daarin dan ook haast volledig uit handen geven en vertrouwen op de capaciteiten en inzichten van een ander. Ik wist dat Kasper de vibe en het verhaal van Black Flower volledig ging snappen en ik ben blij dat de hoes van het album ook echt een klein kunstwerkje geworden is."
Nathan Daems (bandleider/saxofoon/fluit): "Tja, muzikanten van mijn generatie hebben nu eenmaal de luxe gehad om op te groeien met een enorm verscheiden aanbod aan muzikale genres. Bovendien woon ik ook nog eens in Brussel, een moderne metropool met een enorm grote variatie aan culturen en alles wat daarbij hoort."
Kan je als muzikant en louter technisch gesproken meer kwijt in het ene genre dan het andere?
Nathan Daems: "Meer zou ik niet meteen zeggen, het is gewoon anders. In de oriëntaalse muziek zullen vaak eerder melancholische melodielijnen voorkomen, terwijl jazz dan weer veeleer een abstract karakter heeft. Ik moet wel zeggen dat in de Ethio-jazz en de Balkan muziek gaandeweg echt mijn eigen weg gevonden heb en er mij nu volledig comfortabel bij voel, wat in het begin zeker het geval niet was. Ik heb beide genres dan ook diepgaand bestudeerd; niet dat ik daarom op de traditionele manier speel, maar ik heb wel die bagage waaruit ik steeds kan putten."
Wanneer is het idee voor Black Flower, om iets met Ethio-jazz te gaan doen, bij jou beginnen rijpen?
Nathan Daems: "Om eerlijk te zijn heb ik het genre eigenlijk pas enkele jaren geleden leren kennen. Zoals de meeste mensen die het genre kennen, ben ik op een bepaald moment op de muziek van Mulatu Astatke gestoten en ik was onmiddellijk gefascineerd door die melodieën. Ik heb vroeger nog reggae gespeeld en hoewel dat niet echt onmiddellijk iets met Ethio-jazz te maken heeft houd ik nog altijd enorm van dub en die invloeden zijn dan weer wel te horen in de muziek van Black Flower. Wat wij doen met Black Flower is trouwens geen pure Ethio-jazz, het is eerder onze synthese van het genre. Dat gezegd zijnde, ik zou doodgraag eens met Mulatu samenwerken."
Je haalde net aan dat je vroeger nog reggae gespeeld hebt. Via de Rasta-filosofie ben je dan zo in Ethiopië, het land waar je nu na zoveel jaren opnieuw bent aanbeland. De cirkel lijkt rond.
Nathan Daems: "Dat klopt en het grappige is dat waar Rastafari naar Keizer Haile Sellassie I ging kijken, wij voor 'Abyssinia Afterlife' de fascinerende legende van priesterkoning Prester John zijn gaan verkennen (Pape Jan, ook wel priester Johannes, priester-koning, presbyter of prester Johannes genoemd, was een legendarische middeleeuwse "koning van Indië", die over een groot en machtig christelijk rijk in het oosten van Azië zou heersen. In de tijd van de kruistochten werd de legende van Pape Jan voor waar aangezien, hoewel de priester noch zijn machtige rijk echt heeft bestaan. Waar en wanneer de legende van Pape Jan precies ontstaan is, is niet duidelijk, maar vanaf de veertiende eeuw begon men het mythische rijk in Abessinië, het huidige Ethiopië te situeren, een beeldvorming waar keizer Zara Yaqob, die in 1441 enkele ambassadeurs naar het Concilie van Ferrara-Florence afvaardigde, zeker toe heeft bijgedragen, red.)."
Ik weet dat je met Black Flower graag eens naar Ethiopië zou trekken, maar ben je er ondertussen zelf al geweest?
Nathan Daems: "Nog niet, neen. Ik houd er niet van om ergens louter als toerist rond te lopen, dus ik zou het liever een keertje doen als er een welbepaald doel aan verbonden is."
Terwijl Ethio-jazz in het westen net populair begint te worden, is het genre in Ethiopië bijna in de vergetelheid geraakt.
Nathan Daems: "Ik denk dat dat maar een normale evolutie is. Ik speel ook zigeunermuziek en hoewel dat soort muziek nog geapprecieerd wordt in de Balkan, luistert het gros van de mensen daar ook gewoon naar de eenheidsworst die je hier ook op de radio hoort."
In plaats van een traditionele bio staat er op jullie website (www.blackflower.be) een geflipt verhaal over een verdwenen saxofoon. Was dat een bewuste keuze?
Nathan Daems: "Eigenlijk wel, ja. In onze westerse maatschappij zijn we stilaan de waarde die een goed verhaal kan bieden vergeten. Niet alles moet noodzakelijk overduidelijk of verifieerbaar zijn. In onze maatschappij staat vooral de ratio centraal, maar mythes en legendes kunnen soms evenveel waarde hebben als een diepgaand journalistiek stuk. Dat soort verhalen werken in op de gevoels- en verbeeldingswereld van de mens en iedereen heeft wel eens de behoefte om weg te kunnen dromen."
In een verleden speelde je nog viool. Is er ergens een kantelmoment geweest waarop die viool aan de kant moest om plaats te maken voor de saxofoon?
Nathan Daems: "Ik was nog heel jong toen ik vioollessen volgde en kan me die periode eigenlijk nog amper herinneren, maar ik ben zeker niet plots overgeschakeld van het ene op het andere instrument. Toen ik destijds bij Ionyouth (Limburgse band en sound system uit de buurt van Genk, red.) begon te spelen had ik mijn saxofoon al jaren niet meer aangeraakt. Die ervaring heeft mij eigenlijk terug zin doen krijgen in muziek, waardoor ik mijn instrument weer serieus ben beginnen nemen en uiteindelijk op het Koninklijk Conservatorium van Gent ben beland."
Hoe belangrijk is die conservatoriumopleiding voor jou als muzikant geweest denk je?
Nathan Daems: "Ik begon in die periode naar jazz te luisteren en voelde ik de drang om die muziek ook zelf onder de knie te krijgen en te begrijpen. Je kunt die conservatoriumopleiding vergelijken met een meubelmaker in opleiding die als gast bij een meester in de leer gaat om een aantal technieken onder de knie te krijgen en geïnitieerd te worden in de geheimen van het vak. Je hoeft dat als muzikant allemaal niet in de praktijk te brengen, maar het is wel nuttige bagage waar je steeds op terug kunt vallen. Dat gezegd zijnde is het zeker niet zo dat het noodzakelijk een betere muzikant van iemand maakt. Echt goede muzikanten stoppen nooit met het bijschaven van hun techniek en kennis."
Voor de hoes van 'Abyssinia Afterlife' heb je voor een vrij kunstzinnig ontwerp gekozen. Wie zit daarachter?
Nathan Daems: "Dat is het werk van Kasper Baele (www.kasperbaele.be, red.) een bevriend kunstenaar uit Gent, een jonge, maar super getalenteerde kerel die ik enkele jaren geleden heb leren kennen. Naast zijn schilder- en tekenwerk musiceert hij ook waarbij hij een aantal Indische en Japanse fluiten op een haast intuïtieve manier bespeelt. Schilderen en tekenen zijn toch zaken waar ik als muzikant weinig kaas van gegeten heb en ik moet de controle daarin dan ook haast volledig uit handen geven en vertrouwen op de capaciteiten en inzichten van een ander. Ik wist dat Kasper de vibe en het verhaal van Black Flower volledig ging snappen en ik ben blij dat de hoes van het album ook echt een klein kunstwerkje geworden is."