Interview met Songhoy Blues @ PIAS
Met Résistance bewijst Songhoy Blues dat ze zeker geen eendagsvlieg waren; het jonge geweten van Mali leverde opnieuw een uitstekend album af en wij hadden daarover een uitgebreide babbel met gitarist en vocalist Aliou 'Ali' Toure!
Ali, Songhoy Blues is eigenlijk het verhaal van vier jonge muzikanten die elkaar in slechte omstandigheden leerden kennen. Ik verwijs natuurlijk naar 2012, toen jullie het noorden van Mali moesten ontvluchten na de invasie door de islamitische fundamentalisten van Ansar Dine. Om de vrede in het gebied te bewaren, is in het noorden van Mali nog steeds een troepenmacht van de Verenigde Naties en het Malinese leger actief. Wat zou er met de regio gebeuren moest men beslissen om die troepen plots weg te halen?
Aliou 'Ali' Toure: "De situatie in die regio is nog steeds vrij gespannen. Ik heb het dan niet alleen over het noorden van Mali, maar over de ganse Sahel-regio. Het enige wat de mensen in de regio kunnen doen is proberen te overleven. Wat de aanwezigheid van die troepenmacht betreft ben ik van mening dat zij niet de oplossing voor het probleem zijn, een probleem dat alleen kan aangepakt worden door een rechtstreekse dialoog te voeren met alle betrokken partijen. Wapens hebben nog nooit voor een oplossing gezorgd!"
Jullie werden ontdekt door Marc-Antoine Moreau in de Tropicana, één van de talrijke clubs in de Malinese hoofdstad. In plaats van jullie als het zoveelste West-Afrikaanse wereldmuziekproject te promoten, liet hij jullie tekenen bij het onafhankelijke label Transgressive Records dat Songhoy Blues het imago van een gewone rockband aanmat. Was dat een beslissing waar jullie ook zelf achterstonden?
Aliou 'Ali' Toure: "(lacht) Goeie vraag… We hadden eigenlijk al min of meer dezelfde ambitie vanaf het moment dat we samen begonnen te spelen; we wilden niet alleen muziek maken voor de Malinezen, maar een sound te creëren die wereldwijd kon aanslaan. Met Songhoy Blues brengen we een mix van traditionele woestijnblues en de percussie uit het zuiden van Mali met invloeden uit rock, reggae en hip-hop. In feite is de muziek van Songhoy Blues niet meer dan de som van de inbreng van de verschillende leden van de band. We schrijven dan ook al onze nummers samen, want bij Songhoy Blues geloven we niet echt in een frontman of bandleider."
Dat jullie albums verdeeld worden door Transgressive Records houdt ook in dat de artiesten die jullie pad kruisen vaak niet uit de wereldmuziekhoek komen. Zo duikt in 'Sahara' zelfs niemand minder dan punkicoon Iggy Pop op.
Aliou 'Ali' Toure: "Het idee om Iggy Pop om een bijdrage te vragen kwam van Tim (Dellow, red.) bij Transgressive Records. De tekst van 'Sahara' nodigt mensen uit om de schoonheid en de cultuur van de woestijn te komen ontdekken, een gebied dat onterecht wat negatief belicht wordt. Dat geldt trouwens niet alleen voor de Sahara, maar voor het ganse Afrikaanse continent, want telkens als Afrika aan bod komt in de media hoor je dezelfde negatieve sleutelwoorden als smerig, ziektes, armoede en oorlog. Om de twijfels die veel mensen nog over Afrika hebben weg te nemen, hadden we iemand nodig die nog een pak meer fans had dan wij en we konden ons dan ook niet beter dromen dan samenwerken met een ware muzieklegende als Iggy Pop! Weet je dat er nog steeds mensen zijn die niet willen geloven dat we echt met hem samengewerkt hebben? Het probleem is dat we elkaar niet echt ontmoet hebben omdat we elk in een verschillende studio hebben opgenomen. Er is dan ook geen beeldmateriaal of een foto ter illustratie, maar ik hoop dat we zo snel mogelijk eens ergens het podium kunnen delen."
Toen ik 'Bamako' hoorde, moest ik meteen aan het bekende album van Amadou & Mariam denken.
Aliou 'Ali' Toure: "'Bamako' heeft inderdaad wat weg van hun 'Beaux Dimanches'. Het enige verschil is dat als je goed naar de tekst van ons nummer luistert, je zult merken dat het niet alleen over de ambiance in Bamako gaat, maar ook over het "stille" teken van verzet dat de Malinezen geven; hun onverzettelijke feestgedrag is een beetje als een opgestoken middelvinger naar die jihadisten. Je moet begrijpen dat er in Mali voor toeristen nog steeds een no-go zone geldt in het noorden van het land. Mali is een land met een rijk cultuurleven; neem dat weg en je raakt de mensen recht in hun ziel. Mali beschikt niet over grote bodemrijkdommen en het toerisme is dus een belangrijke economische sector waarin duizenden mensen hun brood verdienen. 'Bamako' is onze manier om ons te verzetten tegen het negatieve beeld dat in de media geschetst wordt over de situatie in Mali. We zitten hier vandaag samen in Brussel… Hoeveel terreur-gerelateerde incidenten zijn er hier de laatste jaren al niet geweest? Maar toch volharden de mensen en blijven de toeristen komen. Zelfs in Parijs, waar daags na de aanslag in de Bataclan - wij waren toevallig in de stad aanwezig om een concert te geven dat uiteindelijk toch afgelast is - toch haast alle cafés en restaurants opnieuw hun deuren openden. Dat is ook een vorm van verzet, want alles gesloten houden zou een extra toegift zijn aan de vijand. In 'Bamako' zingen we ergens: "Un seul arbre qui tombe le bruit fait scandale, mais la forêt entière qui pousse on n'entend que dalle.", en dat klop ook: slecht nieuws brengt de media blijkbaar meer op dan goed nieuws. Niemand heeft het ooit over de fantastische dingen die je kunt beleven in Bamako, maar van zodra er iets negatiefs gebeurd springen ze er allemaal bovenop!"
Een nummer met een vergelijkbare vibe is 'Yersi Yadda'. Waar gaat die track precies over?
Aliou 'Ali' Toure: "'Yersi Yadda' kan je vertalen als: "Wij gaan niet akkoord!" en in het nummer klagen we de separatistische krachten aan die blijven proberen om verdeeldheid te zaaien in Mali om zo het land te kunnen splitsen. Voor ons is dat echter totaal geen oplossing, want als morgen al de verschillende etnieën in Mali de onafhankelijkheid zouden uitroepen, in hoeveel stukken gaat men het land dan verdelen?"
Jij en de andere bandleden zijn allemaal Songhai. Waarin verschilt de traditionele muziek van de Songhai met die van de Bambara, de Wassoulou en de andere etnieën in Mali?
Aliou 'Ali' Toure: "De traditionele muziek van de Songhai moet je ergens tussen die van de Toearegs en die van de Bambara situeren. In de muziek van de Toearegs zijn heel wat Arabische invloeden te horen; hun muziek weerspiegelt de omgeving waarin zij leven, de woestijn, en is dan ook veeleer melodieus dan ritmisch. De Songhai worden omringd door de Fulbe, de Dogon, de Bambara en de Toearegs, en in onze muziek sijpelen invloeden uit al die etnieën door. U zult dan ook begrijpen dat nieuwe invloeden uitproberen voor ons bijna als iets natuurlijks aanvoelt."
Timboektoe is ook de regio waar grootmeester Ali Farka Toure vandaan kwam. De vader van Garba (gitaar, red.) speelde nog in zijn band, maar hoezeer heeft zijn muziek een invloed gehad in jullie muzikale opvoeding?
Aliou 'Ali' Toure: "Ali wordt vaak de Malinese Jimi Hendrix genoemd, maar eigenlijk was hij veel meer dan dat, want hij was zowat eigenhandig verantwoordelijk voor een revolutie in de Malinese muziek. Na de onafhankelijkheid stelde Mali technologisch gezien weinig voor en toen radio en later televisie eindelijk hun intrede deden, was de muziek van Ali Farka Toure het eerste wat de mensen te horen kregen; je kon de radio niet aanzetten zonder op zijn minst enkele nummers van Ali te horen passeren. Zoals ik net al zei was hij verantwoordelijk voor een revolutie in de Malinese muziek, want voor hij op het toneel verscheen werden enkel traditionele instrumenten als de ngoni, de kora of de balafon gebruikt. Tot Ali dus de elektrische gitaar introduceerde. Wij zijn opgegroeid met zijn muziek en zelfs wanneer we er niet naar luisteren, horen we zijn nummers nog! (lacht)"
Voor 'Mali Nord' hebben jullie Elf Kid, een jong Engels hip-hop talent uitgenodigd.
Aliou 'Ali' Toure: "Klopt, Elf Kid hebben we leren kennen nadat we één van zijn concerten in Londen bijgewoond hadden. We houden van de manier waarop hij de dingen benaderd. Hij heeft een heel open persoonlijkheid en min of meer hetzelfde engagement als wij. Vroeger zat hij bij grimeband The Square, maar na een reis door Afrika is zijn kijk op de wereld sterk veranderd. Tegenwoordig heeft hij eerder een pan-Afrikaanse visie en ook dat knoopt aan bij onze eigen visie. Ook in zijn teksten heeft hij het vaak over Afrika en aangezien we dan toch blijkbaar op dezelfde golflengte zitten, leek het ons mooi om de krachten te bundelen."
Een van de meer ernstige nummers op 'Résistance' is 'Voter' en dat niet alleen vanwege de inhoud van het nummer, maar ook door de zware, bijna metal-achtige, gitaarsound.
Aliou 'Ali' Toure: "In 'Voter' hebben we het over de verkiezingen en laten we duidelijk horen dat de leden van Songhoy Blues weigeren om nog langer hun stem uit te brengen. Nog maar eens een vorm van verzet. We kunnen alleen maar vaststellen dat decennia na de onafhankelijkheid politici nog steeds hetzelfde discours voeren om hun electoraat te plezieren, maar eenmaal verkozen is het terug naar de orde van de dag en zijn al die verkiezingsbeloften weer vergeten. Een bepaalde politieke klasse blijft zich maar verrijken zonder zich het lot aan te trekken van de mensen die op hen gestemd hebben; een situatie die echt dringend een halt moet toegeroepen worden. En dat is niet alleen onze mening, maar die van de Malinese bevolking. In onze nummers doen we eigenlijk niet meer dan vertolken wat we horen in de straten van Bamako, in de bussen, de taxi's enzovoort; vaak neem ik zelfs gesprekken op en probeer ik de essentie daarvan zo goed mogelijk te vatten in een nummer."
Ik ga eindigen met het hoesontwerp van het nieuwe album, dat in vergelijking met 'Music In Exile', waarvoor gewoon een foto van jullie vieren gebruikt werd, eerder een vintage design kreeg.
Aliou 'Ali' Toure: "Daarin moet ik je inderdaad bijtreden. We hebben voor de luipaard gekozen omdat het ook een symbool van onverzettelijkheid is; het is een zeer volhardend dier dat lang aan dorst, hitte en vermoeidheid kan weerstaan. Op de hoes van het album zie je de schaduwen van de bandleden achter de luipaard, net alsof het dier ons beschermt. Ons verzet zit nog in een pril stadium, dus we kunnen op dit moment nog best wat bescherming gebruiken! (lacht)"
Aliou 'Ali' Toure: "De situatie in die regio is nog steeds vrij gespannen. Ik heb het dan niet alleen over het noorden van Mali, maar over de ganse Sahel-regio. Het enige wat de mensen in de regio kunnen doen is proberen te overleven. Wat de aanwezigheid van die troepenmacht betreft ben ik van mening dat zij niet de oplossing voor het probleem zijn, een probleem dat alleen kan aangepakt worden door een rechtstreekse dialoog te voeren met alle betrokken partijen. Wapens hebben nog nooit voor een oplossing gezorgd!"
Jullie werden ontdekt door Marc-Antoine Moreau in de Tropicana, één van de talrijke clubs in de Malinese hoofdstad. In plaats van jullie als het zoveelste West-Afrikaanse wereldmuziekproject te promoten, liet hij jullie tekenen bij het onafhankelijke label Transgressive Records dat Songhoy Blues het imago van een gewone rockband aanmat. Was dat een beslissing waar jullie ook zelf achterstonden?
Aliou 'Ali' Toure: "(lacht) Goeie vraag… We hadden eigenlijk al min of meer dezelfde ambitie vanaf het moment dat we samen begonnen te spelen; we wilden niet alleen muziek maken voor de Malinezen, maar een sound te creëren die wereldwijd kon aanslaan. Met Songhoy Blues brengen we een mix van traditionele woestijnblues en de percussie uit het zuiden van Mali met invloeden uit rock, reggae en hip-hop. In feite is de muziek van Songhoy Blues niet meer dan de som van de inbreng van de verschillende leden van de band. We schrijven dan ook al onze nummers samen, want bij Songhoy Blues geloven we niet echt in een frontman of bandleider."
Dat jullie albums verdeeld worden door Transgressive Records houdt ook in dat de artiesten die jullie pad kruisen vaak niet uit de wereldmuziekhoek komen. Zo duikt in 'Sahara' zelfs niemand minder dan punkicoon Iggy Pop op.
Aliou 'Ali' Toure: "Het idee om Iggy Pop om een bijdrage te vragen kwam van Tim (Dellow, red.) bij Transgressive Records. De tekst van 'Sahara' nodigt mensen uit om de schoonheid en de cultuur van de woestijn te komen ontdekken, een gebied dat onterecht wat negatief belicht wordt. Dat geldt trouwens niet alleen voor de Sahara, maar voor het ganse Afrikaanse continent, want telkens als Afrika aan bod komt in de media hoor je dezelfde negatieve sleutelwoorden als smerig, ziektes, armoede en oorlog. Om de twijfels die veel mensen nog over Afrika hebben weg te nemen, hadden we iemand nodig die nog een pak meer fans had dan wij en we konden ons dan ook niet beter dromen dan samenwerken met een ware muzieklegende als Iggy Pop! Weet je dat er nog steeds mensen zijn die niet willen geloven dat we echt met hem samengewerkt hebben? Het probleem is dat we elkaar niet echt ontmoet hebben omdat we elk in een verschillende studio hebben opgenomen. Er is dan ook geen beeldmateriaal of een foto ter illustratie, maar ik hoop dat we zo snel mogelijk eens ergens het podium kunnen delen."
Toen ik 'Bamako' hoorde, moest ik meteen aan het bekende album van Amadou & Mariam denken.
Aliou 'Ali' Toure: "'Bamako' heeft inderdaad wat weg van hun 'Beaux Dimanches'. Het enige verschil is dat als je goed naar de tekst van ons nummer luistert, je zult merken dat het niet alleen over de ambiance in Bamako gaat, maar ook over het "stille" teken van verzet dat de Malinezen geven; hun onverzettelijke feestgedrag is een beetje als een opgestoken middelvinger naar die jihadisten. Je moet begrijpen dat er in Mali voor toeristen nog steeds een no-go zone geldt in het noorden van het land. Mali is een land met een rijk cultuurleven; neem dat weg en je raakt de mensen recht in hun ziel. Mali beschikt niet over grote bodemrijkdommen en het toerisme is dus een belangrijke economische sector waarin duizenden mensen hun brood verdienen. 'Bamako' is onze manier om ons te verzetten tegen het negatieve beeld dat in de media geschetst wordt over de situatie in Mali. We zitten hier vandaag samen in Brussel… Hoeveel terreur-gerelateerde incidenten zijn er hier de laatste jaren al niet geweest? Maar toch volharden de mensen en blijven de toeristen komen. Zelfs in Parijs, waar daags na de aanslag in de Bataclan - wij waren toevallig in de stad aanwezig om een concert te geven dat uiteindelijk toch afgelast is - toch haast alle cafés en restaurants opnieuw hun deuren openden. Dat is ook een vorm van verzet, want alles gesloten houden zou een extra toegift zijn aan de vijand. In 'Bamako' zingen we ergens: "Un seul arbre qui tombe le bruit fait scandale, mais la forêt entière qui pousse on n'entend que dalle.", en dat klop ook: slecht nieuws brengt de media blijkbaar meer op dan goed nieuws. Niemand heeft het ooit over de fantastische dingen die je kunt beleven in Bamako, maar van zodra er iets negatiefs gebeurd springen ze er allemaal bovenop!"
Een nummer met een vergelijkbare vibe is 'Yersi Yadda'. Waar gaat die track precies over?
Aliou 'Ali' Toure: "'Yersi Yadda' kan je vertalen als: "Wij gaan niet akkoord!" en in het nummer klagen we de separatistische krachten aan die blijven proberen om verdeeldheid te zaaien in Mali om zo het land te kunnen splitsen. Voor ons is dat echter totaal geen oplossing, want als morgen al de verschillende etnieën in Mali de onafhankelijkheid zouden uitroepen, in hoeveel stukken gaat men het land dan verdelen?"
Jij en de andere bandleden zijn allemaal Songhai. Waarin verschilt de traditionele muziek van de Songhai met die van de Bambara, de Wassoulou en de andere etnieën in Mali?
Aliou 'Ali' Toure: "De traditionele muziek van de Songhai moet je ergens tussen die van de Toearegs en die van de Bambara situeren. In de muziek van de Toearegs zijn heel wat Arabische invloeden te horen; hun muziek weerspiegelt de omgeving waarin zij leven, de woestijn, en is dan ook veeleer melodieus dan ritmisch. De Songhai worden omringd door de Fulbe, de Dogon, de Bambara en de Toearegs, en in onze muziek sijpelen invloeden uit al die etnieën door. U zult dan ook begrijpen dat nieuwe invloeden uitproberen voor ons bijna als iets natuurlijks aanvoelt."
Timboektoe is ook de regio waar grootmeester Ali Farka Toure vandaan kwam. De vader van Garba (gitaar, red.) speelde nog in zijn band, maar hoezeer heeft zijn muziek een invloed gehad in jullie muzikale opvoeding?
Aliou 'Ali' Toure: "Ali wordt vaak de Malinese Jimi Hendrix genoemd, maar eigenlijk was hij veel meer dan dat, want hij was zowat eigenhandig verantwoordelijk voor een revolutie in de Malinese muziek. Na de onafhankelijkheid stelde Mali technologisch gezien weinig voor en toen radio en later televisie eindelijk hun intrede deden, was de muziek van Ali Farka Toure het eerste wat de mensen te horen kregen; je kon de radio niet aanzetten zonder op zijn minst enkele nummers van Ali te horen passeren. Zoals ik net al zei was hij verantwoordelijk voor een revolutie in de Malinese muziek, want voor hij op het toneel verscheen werden enkel traditionele instrumenten als de ngoni, de kora of de balafon gebruikt. Tot Ali dus de elektrische gitaar introduceerde. Wij zijn opgegroeid met zijn muziek en zelfs wanneer we er niet naar luisteren, horen we zijn nummers nog! (lacht)"
Voor 'Mali Nord' hebben jullie Elf Kid, een jong Engels hip-hop talent uitgenodigd.
Aliou 'Ali' Toure: "Klopt, Elf Kid hebben we leren kennen nadat we één van zijn concerten in Londen bijgewoond hadden. We houden van de manier waarop hij de dingen benaderd. Hij heeft een heel open persoonlijkheid en min of meer hetzelfde engagement als wij. Vroeger zat hij bij grimeband The Square, maar na een reis door Afrika is zijn kijk op de wereld sterk veranderd. Tegenwoordig heeft hij eerder een pan-Afrikaanse visie en ook dat knoopt aan bij onze eigen visie. Ook in zijn teksten heeft hij het vaak over Afrika en aangezien we dan toch blijkbaar op dezelfde golflengte zitten, leek het ons mooi om de krachten te bundelen."
Een van de meer ernstige nummers op 'Résistance' is 'Voter' en dat niet alleen vanwege de inhoud van het nummer, maar ook door de zware, bijna metal-achtige, gitaarsound.
Aliou 'Ali' Toure: "In 'Voter' hebben we het over de verkiezingen en laten we duidelijk horen dat de leden van Songhoy Blues weigeren om nog langer hun stem uit te brengen. Nog maar eens een vorm van verzet. We kunnen alleen maar vaststellen dat decennia na de onafhankelijkheid politici nog steeds hetzelfde discours voeren om hun electoraat te plezieren, maar eenmaal verkozen is het terug naar de orde van de dag en zijn al die verkiezingsbeloften weer vergeten. Een bepaalde politieke klasse blijft zich maar verrijken zonder zich het lot aan te trekken van de mensen die op hen gestemd hebben; een situatie die echt dringend een halt moet toegeroepen worden. En dat is niet alleen onze mening, maar die van de Malinese bevolking. In onze nummers doen we eigenlijk niet meer dan vertolken wat we horen in de straten van Bamako, in de bussen, de taxi's enzovoort; vaak neem ik zelfs gesprekken op en probeer ik de essentie daarvan zo goed mogelijk te vatten in een nummer."
Ik ga eindigen met het hoesontwerp van het nieuwe album, dat in vergelijking met 'Music In Exile', waarvoor gewoon een foto van jullie vieren gebruikt werd, eerder een vintage design kreeg.
Aliou 'Ali' Toure: "Daarin moet ik je inderdaad bijtreden. We hebben voor de luipaard gekozen omdat het ook een symbool van onverzettelijkheid is; het is een zeer volhardend dier dat lang aan dorst, hitte en vermoeidheid kan weerstaan. Op de hoes van het album zie je de schaduwen van de bandleden achter de luipaard, net alsof het dier ons beschermt. Ons verzet zit nog in een pril stadium, dus we kunnen op dit moment nog best wat bescherming gebruiken! (lacht)"