Baloji - 137 Avenue Kaniama
Echt op de voet hebben we de carrière van de Belgisch-Congolese rapper Baloji niet gevolgd, maar als er één ding duidelijk is, dan wel dat hij de afgelopen jaren steeds verder de Kongo-stroom is opgevaren. Op Baloji's langspelerdebuut Hotel Impala, uit 2007, klonken nog amper invloeden uit zijn moederland Congo door, maar met opvolger Kinshasa Succursale, volledig opgenomen in de Congolese hoofdstad, kwam daar verandering in en ging Baloji duidelijk graven in het Congolese muziekverleden. Vorig jaar was er dan 64 Bits & Malachite, een 5 tracks tellende EP die als voorproefje kon dienen voor deze 137 Avenue Kaniama. Baloji is ondertussen helemaal naar Lubumbashi in het zuiden van de Democratische Republiek Congo afgezakt, en de titel van het album verwijst dan ook naar het adres in de stad waar Baloji na 25 jaar zijn moeder terugvond, op het album aangrijpend verhaalt in La Dernière Pluie - Inconnu À Cette Adresse, één van de absolute hoogtepunten op dit album en door Baloji zelf omschreven als: "…het eerlijkste nummer dat ik ooit schreef.".
Ook de funkhop van Soleil De Volt, de eerste single van het album, verwijst naar Lubumbashi. De titel laat zich vertalen als "elektrische zon" en gaat over het feit dat er in de stad maar de helft van het jaar stroom is en de inwoners de rest van de tijd creatief moeten zijn met dynamo's om 's avonds het licht aan te krijgen. Maar het nummer is tegelijk een kritiek op het politieke beleid in de Democratische Republiek Congo waar de overheid te pas en te onpas het internet lamlegt om de oppositie het zwijgen op te leggen. De video bij het nummer maakt deel uit van Kaniama Show, een door Baloji geregisseerde kortfilm die later dit jaar moet verschijnen. Het album opent met Glossine (Zombie), soukous meets afrobeats over de effecten van de gevreesde slaapziekte veroorzaakt door de beten van besmette tseetseevliegen. Het feest barst helemaal los met L'hiver Indien - Ghetto Mirador, muzikaal opgewekte rumba-disco waar u moeilijk op zult kunnen blijven stilzitten, maar inhoudelijk een doodserieus nummer over het lot van Afrikaanse migranten in Europa. Je moet een serieus mondje Frans kunnen om Baloji te kunnen volgen, maar die inspanning loont wel de moeite, want 's mans teksten zijn minstens even belangrijk en interessant dan de muziek op 137 Avenue Kaniama. In Ensemble (Wesh), Kameroense bikutsi meets trap, geeft hij het westerse individualisme een veeg uit de pan. De stevige afrobeats maakten van Spotlight niet meteen ons favoriete nummer uit de tracklist, maar inhoudelijk wijst Baloji hier terecht onze westerse obsessie met sociale media en de daarmee samenhangende persoonlijkheidscultus met selfies, likes en aantal volgers. Kongaulois (een knipoog naar het werk van de Congolese auteur Tchicaya U Tam'si die de term voor het eerst gebruikte) is een uitstekende woordspeling waarmee Baloji perfect vat hoe is om zwarte te zijn maar nog in België noch in Congo echt thuis te horen. In de 11 minuten durende afsluiter Tanganyika, waarin zelfs invloeden uit de opera te horen zijn, beschrijft Baloji hoe het Tangayika-meer als een litteken geworden is in één groot conflictgebied waar niemand nog schijnt te weten wie waarvoor strijd. Absoluut meesterwerk!
Baloji stelt 137 Avenue Kaniama live voor in het NTGent op 28 maart en, als onderdeel van Les Nuits, in de Brusselse Botanique op 30 april.
www.bellaunion.com