Mah Damba - Hakili Kélé
Mah Damba, nicht van de vermaarde Fanta Damba en dochter van djeli Baba Sissoko, is een griotte of djeli-moussa uit een illuster geslacht van Malinese griots, maar trok zich na de dood van haar echtgenoot en muzikale steunpilaar, ngoni-meester Mamaye Kouyate uit de muziekwereld terug. Nu, zowat 10 jaar na haar laatste release, het in 2010 verschenen Ŕ L'ombre Du Grand Baobab, een ode aan haar overleden echtgenoot, wist gitarist Thierry Fournel, ook te horen op guembri en kalebas en na bijna twee decennia samenwerking een vriend des huizes geworden, haar toch te overtuigen om terug de studio in te duiken: "I moved away from the stage, I had less taste for music. And then Thierry came to see me, he made me want to get back to it.". Thierry's missie was eenvoudig: "I wanted to make a simple and clean album that focuses on the voice of Mah Dambe.", maar het resultaat is deze Hakili Kélé, een album waarvoor Mah toch haar muzikale grenzen moest verleggen: "Unlike my previous records, Thierry suggested exploring different scales. With each piece, we are taking a journey. In the previous ones, I was more fixed in tradition."; iets waar ze naar eigen zeggen nooit echt problemen mee had: "Coming to Europe has opened my mind to other ways of seeing the world; I learned a lot here…".
En ook de instrumentatie op Hakili Kélé is niet overal traditioneel Malinees; zo duikt in Dondori, een nummer over de moed van de Fulbe, bijvoorbeeld een accordeon op die het nummer wat naar delta-blues of zelfs zydeco doet nijgen, maar toch was het instrument Mah niet echt vreemd: "My grandfather Ousmane Soumano, played the accordion. When Thierry came up with this idea I was delighted! The accordionist is like a second voice, the perfect response to mine.". Maar natuurlijk kan ook het typische begeleidende geluid van de ngoni niet ontbreken, een taak die op Hakili Kélé gedragen werd door haar neef Makan 'Badjé' Tounkara, een virtuoos op de vier- en zevensnarige ngoni. En de familieconnecties eindigen daar niet, zo zijn op Hakili Kélé ook Mah's dochters Sira en Fatoumata 'Woridio' Kouyaté te horen (die laatste ook koriste bij Amadou & Mariam) en speelt haar zoon Guimba een gitaarsolo in 'Kabako', een Malinese klassieker waarin de gloriedagen van het Bambara- of Ségou-rijk bezongen worden. Ook terug te vinden in de tracklist is een nieuwe versie van Sosoly, een nummer dat ook al terug te vinden was op Mah Damba's titelloze en enkel op cassette verschenen debuutalbum uit 1988: "In Mali everyone knows this title. It took me a long way. Really!". Mah Damba staat nog steeds voor de trotse Malinese griot-traditie, maar laat op Hakili Kélé tegelijk net genoeg ruimte voor vernieuwing.
www.budamusique.com | www.xmd.nl