Interview met Fanfare Ciocarlia op Sfinks Mixed
Het Roemeense Fanfare Ciocarlia staat al jarenlang bekend als de crème de la crème als het op koperblazers aankomt. Hun aanstekelijke feestgeluid is inmiddels wereldwijd bekend en dus vonden de heren het tijd om hun muzikale horizonten te verbreden. Voor het Gypsy Queens And Kings project verzamelden ze de beste zigeunermuzikanten uit alle uithoeken van Europa rond zich om op het podium een totaalspektakel te creëren dat de zigeunermuziek in al zijn facetten belicht. Op het Sfinks festival hadden we een kort gesprek met Lazar Radulescu, trompettist en na de dood van peetvader Ioan Ivancea zowat de éminence grise van de band. Wie ze liever live aan het werk ziet sturen we met veel plezier op 28 november naar de 4AD in Diksmuide.
Fanfare Ciocarlia staat bekend als één van de hardst werkende zigeunerbands. Zijn er überhaupt dagen dat jullie je instrumenten niet aanraken?
Lazar Radulescu (trompet, zang): "Ja, er zijn zeker dagen dat we onze instrumenten eens aan de kant laten staan, maar ze zijn zeldzaam, want zelfs als we niet ergens op het podium staan, repeteren we toch nog eens graag, al was het maar louter om ons niveau op peil te houden."
Tijdens de traditionele feesten en trouwpartijen in Roemenië spelen jullie vaak uren aan een stuk. Hoeveel van wat jullie op het podium brengen is geïmproviseerd?
Lazar Radulescu: "Elk nummer heeft een vaste structuur waaraan we ons houden, maar daar rond kunnen de solo-instrumenten eigenlijk volledig hun gang gaan. Voor ons zijn de belangrijkste improvisatie-instrumenten de saxofoon, de klarinet en in mindere mate de trompet. Technisch gezien is onze muziek eigenlijk nog het best te vergelijken met jazz."
Waar staat de 'Ciocarlia' in jullie bandnaam eigenlijk voor?
Lazar Radulescu: "'Ciocarlia' betekent leeuwerik in het Roemeens. Dat is een mooi klein zangvogeltje, maar het is ook de naam van een oud zigeunernummer waarin de muzikanten met hun instrumenten vogelgeluiden nadoen. Dit nummer kunnen spelen wordt in de zigeunergemeenschap aanzien als een teken van virtuositeit."
Jullie komen uit Zeje Prajini, een klein dorpje in Roemenië. Wat kan je over die plaats vertellen?
Lazar Radulescu: "Zoals je zegt is het een klein dorp van niet meer dan 400 inwoners. Zowat een eeuw geleden schonk een rijke boyer of landeigenaar het stuk land waarop het dorp ligt aan de Roma-gemeenschap. Sinds die tijd is het een plek waar zigeuners zich vestigen om te proberen een bestaan op te bouwen als muzikant of landbouwer."
In de zigeunermuziek is de invloed van een heleboel stijlen terug te vinden, gaande van Weense walsen over Joodse klezmer tot invloeden uit de muziek van het Ottomaanse Rijk. Bevat jullie muziek ook elementen die jullie typisch Roemeens zouden noemen?
Lazar Radulescu: "Ja, natuurlijk! Naast typische zigeunermuziek spelen wij trouwens ook traditionele Roemeense muziek. Het verschil zit hem erin dat we in onze eigen nummers veel meer gevoel kunnen leggen door bijvoorbeeld te improviseren."
Met de hulp van westerse deejays als Shantel en films als Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan (waarin voor de soundtrack een door Fanfare Ciocarlia gespeelde versie van het nummer Born To Be Wild werd gebruikt, red.) is zigeunermuziek nu populairder dan ooit, maar betekent dit ook dat jullie er zelf beter van geworden zijn?
Lazar Radulescu: "Toch wel ja, al is het in ons geval toch al wel een tiental jaar eerder begonnen toen we voor de eerste keer internationaal begonnen te toeren."
De peetvader van Fanfare Ciocarlia, Ioan Ivancea, is een poosje geleden overleden. Hoe herinner je je hem?
Lazar Radulescu: "Ik word altijd droevig als ik aan hem terugdenk. Hij was onze leraar en de vader van drie muzikanten die nog steeds bij Fanfare Ciocarlia spelen. Kort samengevat belichaamde Ioan zowat alles waar Fanfare Ciocarlia voor staat!"
Jullie toeren op dit moment met het Gypsy Queens And Kings project. Hoe is dat project precies ontstaan?
Lazar Radulescu: "Wel, aangezien wij op zoveel verschillende festivals spelen, lopen we regelmatig een aantal van onze collega’s uit andere landen tegen het lijf. Op die manier leerden we bijvoorbeeld ook Johnny Iliev en Tato (Antoine 'Tato' Garcia, bandleider van het uit het Franse Perpignan afkomstige zigeunerensemble Kaloome, red.) kennen. Het leek ons een geweldig idee om al deze mensen eens samen te brengen om zo op het podium een soort internationale synthese van de zigeunermuziek te brengen. Ik denk dat dat ons wel gelukt is! (lacht)"
Lazar Radulescu (trompet, zang): "Ja, er zijn zeker dagen dat we onze instrumenten eens aan de kant laten staan, maar ze zijn zeldzaam, want zelfs als we niet ergens op het podium staan, repeteren we toch nog eens graag, al was het maar louter om ons niveau op peil te houden."
Tijdens de traditionele feesten en trouwpartijen in Roemenië spelen jullie vaak uren aan een stuk. Hoeveel van wat jullie op het podium brengen is geïmproviseerd?
Lazar Radulescu: "Elk nummer heeft een vaste structuur waaraan we ons houden, maar daar rond kunnen de solo-instrumenten eigenlijk volledig hun gang gaan. Voor ons zijn de belangrijkste improvisatie-instrumenten de saxofoon, de klarinet en in mindere mate de trompet. Technisch gezien is onze muziek eigenlijk nog het best te vergelijken met jazz."
Waar staat de 'Ciocarlia' in jullie bandnaam eigenlijk voor?
Lazar Radulescu: "'Ciocarlia' betekent leeuwerik in het Roemeens. Dat is een mooi klein zangvogeltje, maar het is ook de naam van een oud zigeunernummer waarin de muzikanten met hun instrumenten vogelgeluiden nadoen. Dit nummer kunnen spelen wordt in de zigeunergemeenschap aanzien als een teken van virtuositeit."
Jullie komen uit Zeje Prajini, een klein dorpje in Roemenië. Wat kan je over die plaats vertellen?
Lazar Radulescu: "Zoals je zegt is het een klein dorp van niet meer dan 400 inwoners. Zowat een eeuw geleden schonk een rijke boyer of landeigenaar het stuk land waarop het dorp ligt aan de Roma-gemeenschap. Sinds die tijd is het een plek waar zigeuners zich vestigen om te proberen een bestaan op te bouwen als muzikant of landbouwer."
In de zigeunermuziek is de invloed van een heleboel stijlen terug te vinden, gaande van Weense walsen over Joodse klezmer tot invloeden uit de muziek van het Ottomaanse Rijk. Bevat jullie muziek ook elementen die jullie typisch Roemeens zouden noemen?
Lazar Radulescu: "Ja, natuurlijk! Naast typische zigeunermuziek spelen wij trouwens ook traditionele Roemeense muziek. Het verschil zit hem erin dat we in onze eigen nummers veel meer gevoel kunnen leggen door bijvoorbeeld te improviseren."
Met de hulp van westerse deejays als Shantel en films als Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan (waarin voor de soundtrack een door Fanfare Ciocarlia gespeelde versie van het nummer Born To Be Wild werd gebruikt, red.) is zigeunermuziek nu populairder dan ooit, maar betekent dit ook dat jullie er zelf beter van geworden zijn?
Lazar Radulescu: "Toch wel ja, al is het in ons geval toch al wel een tiental jaar eerder begonnen toen we voor de eerste keer internationaal begonnen te toeren."
De peetvader van Fanfare Ciocarlia, Ioan Ivancea, is een poosje geleden overleden. Hoe herinner je je hem?
Lazar Radulescu: "Ik word altijd droevig als ik aan hem terugdenk. Hij was onze leraar en de vader van drie muzikanten die nog steeds bij Fanfare Ciocarlia spelen. Kort samengevat belichaamde Ioan zowat alles waar Fanfare Ciocarlia voor staat!"
Jullie toeren op dit moment met het Gypsy Queens And Kings project. Hoe is dat project precies ontstaan?
Lazar Radulescu: "Wel, aangezien wij op zoveel verschillende festivals spelen, lopen we regelmatig een aantal van onze collega’s uit andere landen tegen het lijf. Op die manier leerden we bijvoorbeeld ook Johnny Iliev en Tato (Antoine 'Tato' Garcia, bandleider van het uit het Franse Perpignan afkomstige zigeunerensemble Kaloome, red.) kennen. Het leek ons een geweldig idee om al deze mensen eens samen te brengen om zo op het podium een soort internationale synthese van de zigeunermuziek te brengen. Ik denk dat dat ons wel gelukt is! (lacht)"