Interview met Seun Kuti @ Sfinks Mixed

Interview met Seun Kuti (Sfinks Mixed 2017)Sfinks MixedMet zijn nieuwe album Black Times laat Seun Kuti alle re­vo­lu­tionaire demonen in zich los.

Een klein jaar geleden zagen we hem met zijn gevolg live aan het werk in Het Depot in Leuven en vorige zomer kregen we de man nog uitgebreid te spreken op het Sfinks Mixed festival!

Seun, je begon al op zeer jonge leeftijd samen met je vader te musiceren en je hebt altijd beweerd dat je al op je negende besloot om muzikant te worden. In al die jaren echt nooit een carrièrewissel overwogen?
Seun Kuti: "(lacht) Ik stel me die vraag nog haast elke dag! Zoals je zegt, ben ik al heel vroeg muziek beginnen spelen en destijds dacht ik echt niet dat ik dat ook de rest van mijn leven zou blijven doen, maar ik vond het leuk en dus bleef ik maar doorspelen. Al moet ik daar wel aan toevoegen dat ik toen mijn opties nog openhield. Op school deed ik het vrij goed in economie, en ik heb nog even met het idee gespeeld om daar wat mee te doen. Daarnaast ben ik ook altijd vrij atletisch geweest en hield ik van sporten, dus ook met een voetbaldroom heb ik een tijdje rondgelopen. Een van mijn ooms heeft me dat echter snel uit het hoofd gepraat; hij vroeg me: "Als je voetballer zou worden, moet je stoppen rond je vijfendertigste. Wat ga je daarna nog doen met de rest van je leven?" (lacht) Uiteindelijk besloot ik het dus maar te houden bij wat ik het liefst deed en wat het meest natuurlijk aanvoelde en dat was muziek spelen. Ik denk eerlijk gezegd ook niet dat ik ergens anders beter in zou zijn, en ben er dus vrij zeker van dat ik het juiste pad gekozen heb!"

Het huis waar je opgroeide, de Kalakuta Republic (14 Agege Motor Road, Idi-Oro, Mushin, Lagos, Nigeria, red.), is ondertussen een museum geworden. Hoe sta je daar tegenover?
Seun Kuti: "Het zal altijd onze familiewoning blijven, het enige verschil is dat we er niet meer wonen. Het is de plek waar Fela woonde en het meeste van zijn tijd doorbracht, dus ik begrijp ergens wel waarom men het huis wil bezoeken. Persoonlijk zou ik echter niet kunnen leven in een huis waar de hele tijd vreemden binnen- en buitenwandelen, foto's nemen en wat nog meer. (lacht) Hoe groot het domein ook was en nog steeds is, ik heb er altijd maar één kamer gehad, en ik kon toch moeilijk voor de rest van mijn leven als een puber op een kamertje bij mijn ouders blijven wonen? Maar ik ga er nog vaak langs, want de Kalakuta Republic ligt vlakbij mijn nieuwe adres."

In 2013 ben je de trotse vader geworden van een mooie dochter, Adara. Heeft het vaderschap je veranderd?
Seun Kuti: "Als muzikant betekende haar geboorte gewoon dat ik wat harder moest werken omdat er weer een mondje meer te voeden was. Maar nu ik er zo over nadenk, klopt dat misschien niet helemaal, want ze leidt mij constant af! (lacht) Emotioneel heeft haar geboorte me wel erg geraakt, want voor de eerste keer weet ik hoe onvoorwaardelijke liefde voelt. Mijn vader stierf toen ik amper veertien jaar oud was en tot op dat moment was hij de persoon van wie ik het meest hield. Door zijn overleden werd ik plots geconfronteerd met overweldigende gevoelens van verdriet, verlies en rouw, en toen mijn dochter geboren werd ik opnieuw overweldigd, maar deze keer in de positieve zin. Vader worden heeft zeker een ander mens van mij gemaakt."

In vergelijking met je beginjaren ben je tegenwoordig heel wat mondiger op het podium.
Seun Kuti: "Wel, in die begindagen moest ik nog veel leren en zocht ik eigenlijk mijn plek nog, maar nu heb ik het gevoel dat ik op een moment in mijn leven ben aanbeland waarin ik anderen iets kan bijbrengen en dat probeer ik met mijn statements op het podium dan ook te doen."

Met Egypt 80 aan je zijde, heb je het geluk om te kunnen samenwerken met heel wat van je vader's oude bandmakkers. Zie je jezelf ooit met een andere band spelen?
Seun Kuti: "Dat is eigenlijk al deels het geval, want de line-up van de band is de laatste jaren sterk veranderd. Ik speel nu met een heel nieuwe blazerssectie en een nieuwe drummer. Eigenlijk heeft enkel de ritmesectie van de band nog de originele bezetting. Ik denk dat we nu op een punt gekomen zijn waarop dit net zo goed mijn band is als dat het mijn vader's band was. Het grote verschil is dat de bandleden nu een pak meer verdienen dan destijds bij Fela het geval was! (lacht)"

Vrij recent stak een nieuw Afrikaan muziekfenomeen de kop op: elektronische clubmuziek die men afrobeats doopte, terwijl het genre eigenlijk in niets te vergelijken valt met traditionele afrobeat.
Seun Kuti: "(lacht) Voor mij zijn dat gewoon Afrikaanse pop-acts die proberen een plaatsje te veroveren op de westerse muziekmarkt. Als ze zichzelf echter aan de man zouden brengen als popmuzikanten, dan zouden ze waarschijnlijk weinig of geen aandacht krijgen en dus zijn ze maar met dat afrobeats-label op de proppen gekomen. Ik denk dat je het kan vergelijken met wat men destijds deed met Jamaicaanse dancehall. Dat genre noemde men in de begindagen nog gewoon ragga; slechts één letter verschil met reggae, maar een heel ander genre. Persoonlijk vind ik dat die afrobeats-acts nog geen echt eigen stijl ontwikkeld hebben, maar wellicht komt dat nog. Momenteel is het gewoon Afrikaanse muziek die zich een Europese of Amerikaanse vibe probeert aan te meten! (lacht)"

Je staat erom bekend de pers niet te sparen. Waar heb je het vooral moeilijk mee?
Seun Kuti: "Daar kan ik kort in zijn: ik weiger nog langer om de kapitalistische media te steunen. Een groot deel van de zogenaamde beroepsjournalisten - mensen die hun brood verdienen met het brengen van nieuws in welke vorm dan ook - verspreiden leugens en halve waarheden. Zo zijn we uiteindelijk in dat hele "fake news" debacle beland… Niemand kan nog het onderscheid maken tussen waarheid en leugen, feit en fictie. In Nigeria probeert een groot deel van de pers mij en mijn carrière zoveel mogelijk te boycotten, omdat de gevestigde orde niet wil dat jongeren zouden leren dat je je tegen het systeem kan verzetten, maar tegelijk toch succesvol kunt zijn. Ik ben het beu dat journalisten mijn woorden uit hun context rukken en ze dan gebruiken om hun eigen agenda te dienen, of erger, mij woorden in de mond te leggen zonder mij ooit gesproken te hebben. Als je jezelf journalist wilt noemen, neem je werk dan serieus en focus eerder op de inhoud dan op de populariteit van je medium!"

Wat zou je antwoorden moest ik je één van de meest gestelde vragen in Afrika stellen: "Geloof je in Jezus?"
Seun Kuti: "Fuck Jezus en alle Abrahamistische religies! Jezus boeit me totaal niet! Hoe kan je naar mij toekomen en mij vertellen dat Jezus voor mijn zonden gestorven is, maar wanneer ik dan vraag: "Is Christus dood dan?", doodleuk antwoorden: "Nee, nee hij is nog springlevend!"? Kan iemand mij uitleggen hoe dat werkt? En er is meer! Hij wist al vooraf dat hij na zijn dood zou verrijzen, dus wat houdt dat gebaar dan nog in? Als ik zeker weet dat ik nu kan sterven en binnen drie dagen terug wakker zal worden, dan sterf ik graag voor jouw zonden! (lacht) Afrikanen geloven dit blind, maar laten figuren als Kwame Nkrumah, Thomas Sankara en Patrice Lumumba, Afrikaanse revolutionairen die hun leven gaven voor hun volk, gewoon links liggen. Zij zijn dus blijkbaar niet voor jullie gestorven, maar Jezus wel? Alsjeblieft hé zeg, laten we serieus blijven! Ik heb geen tijd voor Jezus, ik heb geen tijd voor Mohammed; voor geen enkele van die kerels trouwens. Het is hoog tijd dat wij als zwarte Afrikanen beginnen te beseffen dat we noch Arabisch, noch Joods, noch Kaukasisch zijn, dus waarom zouden we dan in godsnaam hun religies overnemen? Als ik me met spiritualiteit wil bezighouden, bestudeer ik de Ifá filosofie (Ifá is een religie gebaseerd op de verzen uit de Odu Ifá. De religie komt zowel in Amerika, West-Afrika als op de Canarische Eilanden voor en speelt een belangrijke rol in de tradities van santeria, candomblé, palo, umbanda, vodoun en andere Afro-Amerikaanse geloofsovertuigingen. De Odu Ifá is een verzameling van zestien boeken. Gecombineerd zijn er een totaal van 256 Odu, verzameld in zestien delen, waarvoor telkens weer 16 alternatieven bestaan en die verwijzen naar alle mogelijke situaties, omstandigheden, daden en gevolgen in het leven, red.). Veel mensen begrijpen niet eens meer waar Ifá over gaat, want de meeste traditionele Afrikaanse religies werden de afgelopen eeuwen gedemoniseerd als zijnde animistisch, heidens, donker en des duivels. Meer dan spiritueel zijn Afrikaanse godsdiensten vaak filosofisch van aard en als je probeert te begrijpen en je in te leven, dan zullen ze je leven voorgoed veranderen. Zo zijn westerlingen vaak afkerig van bloedoffers, maar voor ons zijn dat tradities waarbij we teruggeven aan onze voorvaderen, en wij hebben nooit levende jonge vrouwen op de brandstapel gezet omdat het zogezegd heksen waren! Maar vandaag zijn wij de vrouwonvriendelijke volkeren, de patriarchale onderdrukkers van de vrouw, maar dat zijn we echter nooit geweest! Elke Yoruba koning had vrouwen in zijn adviesraad. Ach, het is zoals Chris Rock zei: "Als je een zwarte kristen bent, heb je een wel heel kort geheugen."! (lacht) Ieder zijn eigen ding zeg ik dan maar."

Je bent je nieuwe album, Black Times, in België komen opnemen (in de Jet Studio in Brussel, red.). Waarom precies?
Seun Kuti: "Jullie hebben gewoon de goedkoopste beste kleine studio's ter wereld! Zoek het maar eens uit, je zult zien dat ik de waarheid spreek. De eerste single van het album, het titelnummer, is al uit en is een samenwerking met de legendarische gitarist Carlos Santana geworden! Zeker de moeite om eens te checken!"

African Dreams, een ander nummer op het album, is jouw reactie op het feit dat nog steeds enorm veel Afrikanen de zogenaamde Amerikaanse Droom en de daarbij horende bling-cultuur najagen.
Seun Kuti: "Die bling-cultuur zit diep in de zwarte cultuur, niet enkel de Afrikaanse, verankerd. Voor mij zijn zwarten die zwaar geparfumeerd en opgedirkt in dure kleren en juwelen rond paraderen, de personificatie van egoïsme en egocentrisme. Als je weet hoeveel Afrikanen er jaarlijks het leven laten op zoek naar rommel als goud, diamanten of kobalt voor dure mobieltjes, dan kan ik niet geloven dat mensen die shit blijven kopen! Ik weiger trouwens zelf om juwelen te dragen. En om het nog erger te maken zijn al die mijnen, of ze nu in Congo, Zuid-Afrika, Liberia of Sierra-Leone liggen, nog steeds allemaal in handen van Westerse of Aziatische conglomeraten! Maar laat ons even terugkomen op de Amerikaanse Droom… Het is gewoon moeilijk voor Afrikanen om vast te houden aan hun eigen identiteit. Laat ik mezelf even als voorbeeld nemen. Ik ben Yoruba, maar moet mezelf ook identificeren als Nigeriaan, en dat terwijl er helemaal niet zoiets bestaat als een eengemaakte Nigeriaanse cultuur. Nigeria is een creatie van de Britten (In 1914 verenigden de Britten het gebied rond de Niger officieel als de Kolonie en Protectoraat Nigeria. Administratief bleef Nigeria verdeeld in de protectoraten Zuid- en Noord-Nigeria en de Kolonie Lagos, red.); er is geen Nigeriaanse eenheidstaal, er is geen nationale klederdracht, en zoals ik net al zei er is geen eengemaakte Nigeriaanse cultuur! Jezelf beschouwen als Nigeriaan betekent eigenlijk nog steeds Brits zijn: fatsoenlijk Engels spreken, jezelf westers kleden, deel uitmaken van het Brits Gemenebest enzovoort. Onze identiteit als Yoruba is ondergeschikt aan de grotere geïmporteerde identiteit! Hetzelfde geldt trouwens voor Ghanezen, Senegalezen of Congolezen… Tegenstrijdig genoeg zijn wij de verpersoonlijking geworden van de buitenlandse culturen die ons nu al eeuwen onderdrukken. Al ons spaargeld en onze vrije tijd gaat naar dingen die anderen steeds rijker maken. Tot we terug over een Afrikaanse Droom beginnen spreken, dezelfde droom die ons ooit in staat stelde om de piramiden te bouwen, om de eerste universiteit ter wereld op te richten, de eerste schepen te bouwen en de sterren in kaart te brengen, zullen we ons ware potentieel niet kunnen ontplooien. Westerlingen proberen ons steeds maar wijs te maken dat we ons verleden achter ons moeten laten, maar jullie poten zelf overal standbeelden neer om je glorieuze verleden te herdenken! Kijk naar België… Hoe kunnen jullie ons vragen om het verleden te laten rusten, terwijl het hier nog vol standbeelden van die klote Leopold II staat? Komaan, serieus blijven hé!"

Tot slot dan… Het afgelopen decennium is afrobeat uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Je kunt geen land meer noemen of er is daar wel ergens een afrobeatproject actief. Wat denk je zelf over die evolutie?
Seun Kuti: "Ik denk dat het eigen aan deze tijd is! Mensen komen steeds meer in opstand tegen de gevestigde orde en afrobeat vormt daar de ideale revolutionaire soundtrack bij omdat het genre net gecreëerd werd met die gedachte in het achterhoofd. Afrobeat gaat dieper dan cultuur of het individu en als geïnspireerde muzikanten die een verschil willen maken het genre ontdekken is er dan ook vaak geen weg terug. Waar veel wetenschappers Einstein nog steeds dankbaar zijn voor zijn relativiteitstheorie, zouden geëngageerde muzikanten Fela moeten danken voor het creëren van dit revolutionaire muzikale platform!"

reacties


Reactie
Je kan gebruik maken van Emoticons en Textile-opmaak.
Naam E-mail (wordt niet gepubliceerd) Website (optioneel)
spamquiz: Wat zijn de eerste twee letters van tropicalidad.be?