Interview met TootArd @ AB
Wij spraken Hasan Nakleh, frontman van TootArd, een groepje staatlozen uit de Golanhoogten in Israël al in februari van dit jaar, net voor hun concert in de AB Club, maar wie hen toen gemist heeft kan herkansen op het overigens volledig kosteloze Afro-C Festival in Bredene, waar de band op zaterdag 11 augustus in de Marquee te zien is!
Hasan, de bandleden van TootArd komen allemaal uit de Golanhoogten, een gebied dat sinds 1981 bezet wordt door Israël en ingebed zit tussen Israël, Libanon, Syrië en Jordanië. Misschien moeten we maar beginnen met te omschrijven wat het betekent om daar te leven?
Hasan Nakleh (gitaar, toetsen & zang): "Wel, om te beginnen zijn wij geen Israëlische staatsburgers; we worden beschouwd als "permanent ingezetene", wat er eigenlijk op neerkomt dat we staatloos zijn. Daarnaast is het een vrij afgelegen landelijke en bergachtige regio. Madjal Shams, het dorp waar wij vandaan komen, ligt bijna letterlijk op de grens met Israël, Syrië en Libanon. Je wordt al die grensovergangen en de ermee gepaard gaande militaire aanwezigheid op de duur natuurlijk wel gewoon, al was het maar omdat het de dagelijkse realiteit is van het leven daar. Veel te beleven valt er in Madjal Shams niet en zo zijn wij uiteindelijk dan maar zelf muziek beginnen maken."
Zoals je net al aangaf, zijn de bewoners van de Golanhoogten op dit moment officieel staatloos, maar waar ligt jullie hart? Bij welk van die omliggende landen horen jullie echt thuis?
Hassan Nakleh: "Ik denk dat dat er wat vanaf hangt aan wie je die vraag stelt... (lacht) De oudere generatie werd nog geboren op Syrisch grondgebied, dus is het ook niet meer dan logisch dat ze zich nog steeds met dat land verbonden voelen. Anderen, geboren tijdens de Israëlische bezetting, hebben leren accepteren dat ze nu deel uitmaken van Israëli. We zijn zeker geen Palestijnen, dat is een misvatting die we vaak horen. Persoonlijk hoor ik ook eerder bij die laatste groep. Ik ben opgegroeid in Israël en heb geen banden met Syrië meer. Dat gezegd zijnde, kan ik ook weer niet beweren dat ik me een Israëli voel. Cultureel leunen we zeker aan bij de Arabische tradities, al was het maar omdat wij die taal spreken. Als je alles optelt denk ik dan ook dat we toch dichter bij Syrië en Libanon aanleunen, dan bij Israël."
Vreemd genoeg begon het voor jullie muzikaal gesproken allemaal met het spelen van Bob Marley covers. Wat vertegenwoordigt die reggae-icoon voor jullie?
Hassan Nakleh: "Voor we zelfs maar begrepen waar hij het in zijn nummers over had, werden we gegrepen door Bob's muziek. Die raakt ons zozeer, dat we zelf wilden proberen om die ritmes na te spelen. Tijdens het aanleren van zijn nummers, ontdekten we gaandeweg ook de betekenis van zijn teksten en het feit dat het grootste deel van zijn oeuvre uit protestliederen bestond, sprak ons enorm aan. Het voelde aan als een pacifistische manier om ons te verzetten tegen het vele onrecht dat ons omringde. Al waren we toen nog maar tieners, op zoek naar een eigen muzikale identiteit, op dat moment was de reggae van Bob Marley de perfecte match!"
Op een bepaald ogenblik verruilde je Israël voor Europa (Hasan pendelt tegenwoordig tussen het Zwitserse Bern en Haifa in Israël) en laste de band een pauze in. Wat bracht jullie uiteindelijk opnieuw samen?
Hasan Nakleh: "Omdat het voor ons zo moeilijk was om te reizen, voelde het na een tijdje alsof we onze muziek slechts aan een beperkt publiek konden laten horen en daardoor raakten we langzaamaan gefrustreerd. We zijn dan een kleine twee jaar gestopt; een periode die we vooral gebruikt hebben om een stuk van de wereld te zien. Dat gaf ons uiteindelijk de energie en inspiratie om onze muziek nieuw leven in te blazen en zo is uiteindelijk het Laissez Passer album er gekomen."
Jullie lieten jezelf voor Laissez Passer duidelijk inspireren door de muziek van de Toearegs. Wat sprak jullie zo aan in die woestijnritmes?
Hasan Nakleh: "Wij houden in ieder geval van Afrikaanse muziek en natuurlijk hebben veel affiniteit met de Arabische ritmiek, omdat we daarmee opgegroeid zijn. De laatste jaren zijn we meer en meer naar Toearegmuziek beginnen luisteren en op de een of andere manier sprak de simpliciteit van die ritmes, gecombineerd met de bezwerende sound die ze uit hun elektrische gitaren toveren, ons enorm aan. Ook het ritmische handenklappen is iets dat voor ons heel herkenbaar was, omdat het ook voorkomt in bepaalde Arabische muziekgenres. In feite zijn de Toearegs ook staatloos, want het is een nomadenvolk, en ook dat creëerde een band."
Voor ik het vergeet, waar staat jullie bandnaam voor? Wat betekent TootArd?
Hasan Nakleh: "Vertaald uit het Arabisch betekent het "de aardbeien" (lacht)... Toen we pas begonnen, wilden we een simpele naam zonder connotaties of politieke toespelingen. We hebben de naam behouden en op de een of andere manier past hij nog steeds."
Laissez passer wordt ondertussen verdeeld door Glitterbeat Records. Hoe kwam die relatie tot stand?
Hasan Nakleh: "In april 2017 hadden we net het Laissez Passer album afgewerkt en om het te promoten hadden we ons ingeschreven voor de Palestine Music Expo in Ramallah. Op die expo waren ook een boel vertegenwoordigers van de Europese muziekindustrie aanwezig en zo leerden we Isla Angus kennen. Zij is ondertussen onze boekingsagent geworden en kende Chris Eckman, de oprichter van Glitterbeat Records. We hebben hem onze muziek opgestuurd, hij zag wel iets in ons en de rest is geschiedenis. Wij staan volledig achter het concept en de filosofie van Glitterbeat en we zijn nu bovendien omringd door een boel bands en artiesten die we zelf bewonderen, dus veel beter dat dat kan het volgens ons niet worden!"
Jullie toeren nu ook internationaal, maar is dat met jullie status als "staatloze" wel evident?
Hasan Nakleh: "Wel, zoals ik eerder al zei, zijn wij geen Israëlische burgers, wat onder andere wil zeggen dat we geen stemrecht hebben, en dat we ook geen houder zijn van een Israëlisch paspoort. Telkens wij de Golanhoogten willen verlaten, hebben wij een zogenaamde laissez passer nodig. Dat is meteen ook de reden waarom we ons laatste album zo genoemd hebben. De gedachte erachter was dat het album onze laissez passer kon worden. Als je het dan ook nog eens over internationaal reizen hebt, komen daar natuurlijk nog de gebruikelijke visa bovenop. Om er zeker van te zijn dat wij alle noodzakelijke papierwerk in orde krijgen, hebben wij eigenlijk telkens een schriftelijke uitnodiging van een festival of een concertzaal nodig, zodat we daarmee naar de ambassade van het respectievelijke land kunnen trekken. Het vraagt allemaal veel tijd, veel energie en veel geld!"
Zien jullie een toekomst voor jezelf in Golan?
Hasan Nakleh: "Wat dat betreft zijn de meningen in de band wat verdeeld. Sommige bandleden willen liefst in Golan blijven, maar persoonlijk ben ik een tijdje terug naar Europa verhuisd."
We hebben het al gehad over de levensomstandigheden van de bewoners van de Golanhoogten, maar hoe zit het voor toeristen die de regio willen bezoeken? Is die vlot toegankelijk of heb je speciale vergunningen nodig?
Hasan Nakleh: "Neen, helemaal niet... Als je naar Israël komt en je wilt de Golanhoogten bezoeken dan kan je daar gewoon naartoe rijden. Er zijn geen grenzen of checkpoints; integendeel zelfs, het wordt er steeds toeristischer want Israël is de regio beginnen exploiteren als een skiresort. Voor de werkgelegenheid in de regio is dat alvast niet slecht geweest, want voordien was Golan gewoon agrarisch gebied. Op dit moment zijn het nog vooral Israëlische toeristen die naar Golan afzakken, maar hopelijk komen daar in de toekomst ook buitenlanders bij!"
Hasan Nakleh (gitaar, toetsen & zang): "Wel, om te beginnen zijn wij geen Israëlische staatsburgers; we worden beschouwd als "permanent ingezetene", wat er eigenlijk op neerkomt dat we staatloos zijn. Daarnaast is het een vrij afgelegen landelijke en bergachtige regio. Madjal Shams, het dorp waar wij vandaan komen, ligt bijna letterlijk op de grens met Israël, Syrië en Libanon. Je wordt al die grensovergangen en de ermee gepaard gaande militaire aanwezigheid op de duur natuurlijk wel gewoon, al was het maar omdat het de dagelijkse realiteit is van het leven daar. Veel te beleven valt er in Madjal Shams niet en zo zijn wij uiteindelijk dan maar zelf muziek beginnen maken."
Zoals je net al aangaf, zijn de bewoners van de Golanhoogten op dit moment officieel staatloos, maar waar ligt jullie hart? Bij welk van die omliggende landen horen jullie echt thuis?
Hassan Nakleh: "Ik denk dat dat er wat vanaf hangt aan wie je die vraag stelt... (lacht) De oudere generatie werd nog geboren op Syrisch grondgebied, dus is het ook niet meer dan logisch dat ze zich nog steeds met dat land verbonden voelen. Anderen, geboren tijdens de Israëlische bezetting, hebben leren accepteren dat ze nu deel uitmaken van Israëli. We zijn zeker geen Palestijnen, dat is een misvatting die we vaak horen. Persoonlijk hoor ik ook eerder bij die laatste groep. Ik ben opgegroeid in Israël en heb geen banden met Syrië meer. Dat gezegd zijnde, kan ik ook weer niet beweren dat ik me een Israëli voel. Cultureel leunen we zeker aan bij de Arabische tradities, al was het maar omdat wij die taal spreken. Als je alles optelt denk ik dan ook dat we toch dichter bij Syrië en Libanon aanleunen, dan bij Israël."
Vreemd genoeg begon het voor jullie muzikaal gesproken allemaal met het spelen van Bob Marley covers. Wat vertegenwoordigt die reggae-icoon voor jullie?
Hassan Nakleh: "Voor we zelfs maar begrepen waar hij het in zijn nummers over had, werden we gegrepen door Bob's muziek. Die raakt ons zozeer, dat we zelf wilden proberen om die ritmes na te spelen. Tijdens het aanleren van zijn nummers, ontdekten we gaandeweg ook de betekenis van zijn teksten en het feit dat het grootste deel van zijn oeuvre uit protestliederen bestond, sprak ons enorm aan. Het voelde aan als een pacifistische manier om ons te verzetten tegen het vele onrecht dat ons omringde. Al waren we toen nog maar tieners, op zoek naar een eigen muzikale identiteit, op dat moment was de reggae van Bob Marley de perfecte match!"
Op een bepaald ogenblik verruilde je Israël voor Europa (Hasan pendelt tegenwoordig tussen het Zwitserse Bern en Haifa in Israël) en laste de band een pauze in. Wat bracht jullie uiteindelijk opnieuw samen?
Hasan Nakleh: "Omdat het voor ons zo moeilijk was om te reizen, voelde het na een tijdje alsof we onze muziek slechts aan een beperkt publiek konden laten horen en daardoor raakten we langzaamaan gefrustreerd. We zijn dan een kleine twee jaar gestopt; een periode die we vooral gebruikt hebben om een stuk van de wereld te zien. Dat gaf ons uiteindelijk de energie en inspiratie om onze muziek nieuw leven in te blazen en zo is uiteindelijk het Laissez Passer album er gekomen."
Jullie lieten jezelf voor Laissez Passer duidelijk inspireren door de muziek van de Toearegs. Wat sprak jullie zo aan in die woestijnritmes?
Hasan Nakleh: "Wij houden in ieder geval van Afrikaanse muziek en natuurlijk hebben veel affiniteit met de Arabische ritmiek, omdat we daarmee opgegroeid zijn. De laatste jaren zijn we meer en meer naar Toearegmuziek beginnen luisteren en op de een of andere manier sprak de simpliciteit van die ritmes, gecombineerd met de bezwerende sound die ze uit hun elektrische gitaren toveren, ons enorm aan. Ook het ritmische handenklappen is iets dat voor ons heel herkenbaar was, omdat het ook voorkomt in bepaalde Arabische muziekgenres. In feite zijn de Toearegs ook staatloos, want het is een nomadenvolk, en ook dat creëerde een band."
Voor ik het vergeet, waar staat jullie bandnaam voor? Wat betekent TootArd?
Hasan Nakleh: "Vertaald uit het Arabisch betekent het "de aardbeien" (lacht)... Toen we pas begonnen, wilden we een simpele naam zonder connotaties of politieke toespelingen. We hebben de naam behouden en op de een of andere manier past hij nog steeds."
Laissez passer wordt ondertussen verdeeld door Glitterbeat Records. Hoe kwam die relatie tot stand?
Hasan Nakleh: "In april 2017 hadden we net het Laissez Passer album afgewerkt en om het te promoten hadden we ons ingeschreven voor de Palestine Music Expo in Ramallah. Op die expo waren ook een boel vertegenwoordigers van de Europese muziekindustrie aanwezig en zo leerden we Isla Angus kennen. Zij is ondertussen onze boekingsagent geworden en kende Chris Eckman, de oprichter van Glitterbeat Records. We hebben hem onze muziek opgestuurd, hij zag wel iets in ons en de rest is geschiedenis. Wij staan volledig achter het concept en de filosofie van Glitterbeat en we zijn nu bovendien omringd door een boel bands en artiesten die we zelf bewonderen, dus veel beter dat dat kan het volgens ons niet worden!"
Jullie toeren nu ook internationaal, maar is dat met jullie status als "staatloze" wel evident?
Hasan Nakleh: "Wel, zoals ik eerder al zei, zijn wij geen Israëlische burgers, wat onder andere wil zeggen dat we geen stemrecht hebben, en dat we ook geen houder zijn van een Israëlisch paspoort. Telkens wij de Golanhoogten willen verlaten, hebben wij een zogenaamde laissez passer nodig. Dat is meteen ook de reden waarom we ons laatste album zo genoemd hebben. De gedachte erachter was dat het album onze laissez passer kon worden. Als je het dan ook nog eens over internationaal reizen hebt, komen daar natuurlijk nog de gebruikelijke visa bovenop. Om er zeker van te zijn dat wij alle noodzakelijke papierwerk in orde krijgen, hebben wij eigenlijk telkens een schriftelijke uitnodiging van een festival of een concertzaal nodig, zodat we daarmee naar de ambassade van het respectievelijke land kunnen trekken. Het vraagt allemaal veel tijd, veel energie en veel geld!"
Zien jullie een toekomst voor jezelf in Golan?
Hasan Nakleh: "Wat dat betreft zijn de meningen in de band wat verdeeld. Sommige bandleden willen liefst in Golan blijven, maar persoonlijk ben ik een tijdje terug naar Europa verhuisd."
We hebben het al gehad over de levensomstandigheden van de bewoners van de Golanhoogten, maar hoe zit het voor toeristen die de regio willen bezoeken? Is die vlot toegankelijk of heb je speciale vergunningen nodig?
Hasan Nakleh: "Neen, helemaal niet... Als je naar Israël komt en je wilt de Golanhoogten bezoeken dan kan je daar gewoon naartoe rijden. Er zijn geen grenzen of checkpoints; integendeel zelfs, het wordt er steeds toeristischer want Israël is de regio beginnen exploiteren als een skiresort. Voor de werkgelegenheid in de regio is dat alvast niet slecht geweest, want voordien was Golan gewoon agrarisch gebied. Op dit moment zijn het nog vooral Israëlische toeristen die naar Golan afzakken, maar hopelijk komen daar in de toekomst ook buitenlanders bij!"