Interview met Amadou & Mariam op Festival Mundial
Nog al te vaak worden ze simpelweg voorgesteld als "het blinde koppel uit Mali" — jammer want muzikaal gezien stijgen Amadou & Mariam ver boven dat cliché uit. Dat dat niet alleen onze mening is, bewezen hun samenwerkingsprojecten met artiesten als Sergent Garcia, Manjul en natuurlijk Manu Chao met wie ze het onovertroffen album Dimanche à Bamako uitbrachten. Wij troffen het koppel na alweer een geslaagd optreden op het Tilburgse Festival Mundial.
Amadou, jij bent ooit nog begonnen als muzikant bij Les Ambassadeurs Du Motel. Wat voor groep was dat precies?
Amadou Bagayoko: "Les Ambassadeurs Du Motel was een groot orkest dat in Le Motel speelde. Dat was een soort nachtclub waar veel belangrijke regeringsleden en buitenlandse diplomaten kwamen. We speelde wat muziek naar ieders smaak, gaande van pure pop over Afro-Cubaanse dingen tot puur Malinese muziek. Het was wat men noemt een variétéorkest, maar we durfden zelfs jazz aan als men ons daarom vroeg!"
Je bent een echte multi-instrumentalist die verschillende instrumenten zoals de fluit en de accordeon onder de knie heeft, maar het was toch de gitaar die je hart gestolen heeft. Waar kwam je passie voor dat instrument vandaan?
Amadou: "Ik ben eigenlijk gitaar beginnen spelen omdat het een instrument was dat me toeliet om tegelijk te spelen en te zingen en ik ben ook altijd al een fan geweest van Jimmy Hendrix, John Lee Hooker en andere Amerikaanse gitaristen. De blues fascineerde me enorm en de gitaar is natuurlijk ook familie van de ngoni, een traditioneel Malinees instrument."
Jullie worden nog vaak simpelweg aangekondigd als 'het blinde koppel uit Mali'. Vinden jullie dat niet wat vervelend, want per slot van rekening heeft het weinig met jullie muzikale verdiensten te maken?
Amadou: (lacht) Neen, dat klopt, het heeft absoluut niets met onze muziek te maken. Ik denk wel dat het in het begin wat hielp om ons te onderscheiden van andere Malinese artiesten, maar vandaag is het eigenlijk niet meer nodig. Het komt gelukkig ook minder en minder voor dat men ons zo aankondigt en ik hoop dat het op een dag gewoon overal Amadou & Mariam wordt."
Jullie hebben elkaar leren kennen in het Centre des Jeunes Aveugles in Bamako en vreemd genoeg zijn jullie allebei blind geworden door ziektes die in het Westen makkelijk behandelbaar zijn (Amadou werd blind ten gevolge van onbehandeld cataract en Mariam door complicaties na mazelen, red.). Is de gezondheidssituatie in Afrika ondertussen al wat verbeterd?
Amadou: "Ja, de gezondheidszorg is inderdaad al een pak verbeterd. De technologie is met rasse schreden vooruitgegaan en de overheid probeert nu met gerichte acties te voorkomen dat mensen nog blind worden ten gevolge van ziektes als cataract of mazelen. Daarnaast worden blinden tegenwoordig ook veel beter behandeld dan vroeger. Ik denk dat we echt over een radicale omwenteling mogen spreken."
Houden jullie nog contact met het centrum?
Amadou: "Absoluut! We organiseren er nog ieder jaar het festival Paris-Bamako en de opbrengsten daarvan gaan integraal naar het instituut."
In Mali zijn jullie destijds doorgebroken dankzij de verkoop van muziekcassettes. Is die markt nog steeds even belangrijk in Afrika?
Amadou: "(lacht) Ja, wij gebruiken nog altijd enorm veel cassettes. Toen wij pas begonnen was er van cd’s of mp3 natuurlijk nog geen sprake, maar omdat cassettes goedkoop zijn en dus zowat iedereen ze zich kan aanschaffen, zijn ze ook vandaag nog geweldig populair."
Het album dat jullie carrière in een stroomversnelling bracht is natuurlijk Un Dimanche A Bamako. Hadden jullie al een vermoeden dat het zo een succes zou worden toen jullie het opnamen met Manu Chao?
Amadou: "Eigenlijk wel ja, al hebben we dat album vooral beleefd. Dankzij Un Dimanche A Bamako hebben we zowat de hele wereld kunnen afreizen. Voor ons is het dus vooral een album dat ons enorm veel plezier heeft bezorgd."
Kenden jullie Manu Chao al voor jullie aan het album begonnen?
Mariam Doumbia: "We kenden zijn muziek. Hij had onze muziek gehoord en is ons komen opzoeken omdat hij absoluut samen iets wou opnemen."
Heeft die samenwerking jullie kijk op muziek of de manier waarop jullie werken veranderd?
Mariam: "Kijk, Un Dimanche A Bamako blijft natuurlijk een album van Amadou & Mariam. Voor dat album waren we ook al populair, dus we zien het eigenlijk meer als een natuurlijke evolutie van ons werk."
Denken jullie dat je als blinde muziek op een andere manier benadert?
Mariam: "Ik denk van wel ja. Dat heeft vooral te maken met een niveau van concentratie dat wij in ons werk kunnen leggen."
Amadou: "Ja, dat is het: blinden kunnen zich veel beter op geluid focussen dan andere mensen."
Amadou Bagayoko: "Les Ambassadeurs Du Motel was een groot orkest dat in Le Motel speelde. Dat was een soort nachtclub waar veel belangrijke regeringsleden en buitenlandse diplomaten kwamen. We speelde wat muziek naar ieders smaak, gaande van pure pop over Afro-Cubaanse dingen tot puur Malinese muziek. Het was wat men noemt een variétéorkest, maar we durfden zelfs jazz aan als men ons daarom vroeg!"
Je bent een echte multi-instrumentalist die verschillende instrumenten zoals de fluit en de accordeon onder de knie heeft, maar het was toch de gitaar die je hart gestolen heeft. Waar kwam je passie voor dat instrument vandaan?
Amadou: "Ik ben eigenlijk gitaar beginnen spelen omdat het een instrument was dat me toeliet om tegelijk te spelen en te zingen en ik ben ook altijd al een fan geweest van Jimmy Hendrix, John Lee Hooker en andere Amerikaanse gitaristen. De blues fascineerde me enorm en de gitaar is natuurlijk ook familie van de ngoni, een traditioneel Malinees instrument."
Jullie worden nog vaak simpelweg aangekondigd als 'het blinde koppel uit Mali'. Vinden jullie dat niet wat vervelend, want per slot van rekening heeft het weinig met jullie muzikale verdiensten te maken?
Amadou: (lacht) Neen, dat klopt, het heeft absoluut niets met onze muziek te maken. Ik denk wel dat het in het begin wat hielp om ons te onderscheiden van andere Malinese artiesten, maar vandaag is het eigenlijk niet meer nodig. Het komt gelukkig ook minder en minder voor dat men ons zo aankondigt en ik hoop dat het op een dag gewoon overal Amadou & Mariam wordt."
Jullie hebben elkaar leren kennen in het Centre des Jeunes Aveugles in Bamako en vreemd genoeg zijn jullie allebei blind geworden door ziektes die in het Westen makkelijk behandelbaar zijn (Amadou werd blind ten gevolge van onbehandeld cataract en Mariam door complicaties na mazelen, red.). Is de gezondheidssituatie in Afrika ondertussen al wat verbeterd?
Amadou: "Ja, de gezondheidszorg is inderdaad al een pak verbeterd. De technologie is met rasse schreden vooruitgegaan en de overheid probeert nu met gerichte acties te voorkomen dat mensen nog blind worden ten gevolge van ziektes als cataract of mazelen. Daarnaast worden blinden tegenwoordig ook veel beter behandeld dan vroeger. Ik denk dat we echt over een radicale omwenteling mogen spreken."
Houden jullie nog contact met het centrum?
Amadou: "Absoluut! We organiseren er nog ieder jaar het festival Paris-Bamako en de opbrengsten daarvan gaan integraal naar het instituut."
In Mali zijn jullie destijds doorgebroken dankzij de verkoop van muziekcassettes. Is die markt nog steeds even belangrijk in Afrika?
Amadou: "(lacht) Ja, wij gebruiken nog altijd enorm veel cassettes. Toen wij pas begonnen was er van cd’s of mp3 natuurlijk nog geen sprake, maar omdat cassettes goedkoop zijn en dus zowat iedereen ze zich kan aanschaffen, zijn ze ook vandaag nog geweldig populair."
Het album dat jullie carrière in een stroomversnelling bracht is natuurlijk Un Dimanche A Bamako. Hadden jullie al een vermoeden dat het zo een succes zou worden toen jullie het opnamen met Manu Chao?
Amadou: "Eigenlijk wel ja, al hebben we dat album vooral beleefd. Dankzij Un Dimanche A Bamako hebben we zowat de hele wereld kunnen afreizen. Voor ons is het dus vooral een album dat ons enorm veel plezier heeft bezorgd."
Kenden jullie Manu Chao al voor jullie aan het album begonnen?
Mariam Doumbia: "We kenden zijn muziek. Hij had onze muziek gehoord en is ons komen opzoeken omdat hij absoluut samen iets wou opnemen."
Heeft die samenwerking jullie kijk op muziek of de manier waarop jullie werken veranderd?
Mariam: "Kijk, Un Dimanche A Bamako blijft natuurlijk een album van Amadou & Mariam. Voor dat album waren we ook al populair, dus we zien het eigenlijk meer als een natuurlijke evolutie van ons werk."
Denken jullie dat je als blinde muziek op een andere manier benadert?
Mariam: "Ik denk van wel ja. Dat heeft vooral te maken met een niveau van concentratie dat wij in ons werk kunnen leggen."
Amadou: "Ja, dat is het: blinden kunnen zich veel beter op geluid focussen dan andere mensen."
