Interview met Manjul in het Zuiderpershuis
Het leven van Manjul leest als een avonturenroman. Vanuit de kleurrijke Parijse wijk Barbes kwam hij via La Réunion en Mayotte in Mali terecht. Zijn sound — een geslaagde mix van dub, reggae en traditionele West-Afrikaanse instrumenten — zorgde in geen tijd voor een ware revolutie in de lokale reggaescene. Faut le faire! Na zijn gesmaakt concert in het Zuiderpershuis slaagden we erin de man — net als Takana Zion — voor de tropicalidad.be-microfoon te krijgen.
Manjul, je bent geboren in Barbes, een buurt in Parijs. Kun je daar eens iets meer over vertellen voor de mensen die de stad misschien niet zo goed kennen?
Manjul: "Barbes bevindt zich in het 18de district van Parijs. Het is een populaire buurt die in de jaren zestig van de vorige eeuw heel verscheiden werd door de immigranten die er kwamen wonen. Uit die smeltkroes groeide een sociale klasse van mensen die zich geconfronteerd zagen met dezelfde problemen en beslommeringen. Daaruit kwam dan weer een heel nieuwe generatie voort die, zoals ikzelf, opgroeide in een klimaat waarin iedereen iedereen beïnvloedde. Barbes heeft echt een aparte vibe."
Op een bepaald moment heb je het idee opgevat om je in Réunion (eiland in Afrika ten oosten van Madagaskar en ten westen van Mauritius en een zogenaamd Frans overzees departement, red.) te gaan vestigen. Waar kwam die drang om te emigreren vandaan?
Manjul: "Ik voelde de roep van Afrika, maar tegelijk was ik me er pijnlijk bewust van dat ik er nog niet klaar voor was en ik wou er eigenlijk ook niet met lege handen aankomen. Een deel van mijn familie woonde op La Réunion, en zo heeft het eiland min of meer dienst gedaan als een tijdelijke buffer tussen Barbes en Afrika. Het gaf me ook de gelegenheid om mezelf te vinden voor ik voet zette in Afrika."
Je bent dan ook een tijdje op Mayotte (overzees gebiedsdeel van Frankrijk in de Indische Oceaan, tussen Madagaskar en Mozambique, red.) gaan wonen, een klein eiland zonder elektriciteit of stromend water. Hoe moeten we ons je verblijf daar voorstellen?
Manjul: "Ik had dat soort leven echt nodig op dat moment. Mijn oudste zoontje is in die periode geboren en ik wou hem echt een andere start geven dan ik zelf gekend heb. Niet dat mijn jeugd zo ellendig was, maar ik wou hem iets geven dat dichter bij mijn idealen stond. Mayotte is het eiland van één van mijn beste vrienden, Baco Mourchid (geboren op Mayotte in 1967 uit een Maoré vader en en een Malagassi moeder, werd al vroeg beïnvloed door de traditionele ritmes van de chigoma en biyaya. Op zijn 11de ontdekt hij de gitaar en doen ook andere muzikale invloeden zoals reggae zich gelden. Vanuit die invloeden ontwikkelt Baco zijn geheel eigen stijl, de zangoma, red.), die me ook het studiowerk heeft leren kennen. Hij gaf mij het duwtje in de rug dat ik nodig had om het eiland te verkennen en uiteindelijk ben ik er meer dan twee jaar gebleven. Zoals je zegt is er op Mayotte geen elektriciteit en dat deed me uiteindelijk terug naar Réunion verhuizen om daar mijn studio op te zetten, maar het was een zeer intense periode in mijn leven."
Tegenwoordig woon en werk je in Mali. Het eindpunt van je reis of gewoon weer een nieuwe etappe?
Manjul: "Ik kan niet voorspellen wat de tijd nog zal brengen, maar ik denk toch dat ik de plaats heb gevonden die het meest bij me past. Zowel mijn vrouw, die Malinese is, als mijn kinderen hebben hun wortels in dat land. Het sociale leven, de vrijheid en veiligheid en de jahtiguiya, het gevoel van verwelkoming dat de Malinezen je geven (en tevens ook de titel van Manjul's tweede Dub To Mali album, red.), zorgen voor een leefklimaat waarin een Rasta prima kan gedijen. Waar je ook gaat in de wereld zul je goede en slechte dingen vinden, het paradijs op aarde bestaat niet, maar in Mali ben ik toch echt gelukkig."
De studio die je bouwde in Bamako is een ware trekpleister geworden voor alles en iedereen in West Afrika die ook maar iets met reggae te maken heeft. Je hebt al samengewerkt met artiesten uit zowat de hele regio. Had je dat succes voorzien?
Manjul: "Neen, ik heb gewoon verdergezet wat ik op Réunion al begonnen was. Zoals ik al eerder zei, ik wou vooral niet met lege handen in Afrika aankomen. De muziek die ik maak, heeft een verwachting van de Afrikaanse artiesten ingelost. Verder heb je dan ook nog de West-Afrikaanse hiphopscene die meer en meer in de richting van de dancehall en reggae begint te evolueren. Veel Afrikaanse reggaeartiesten konden zich voordien niet uitdrukken zoals ze het graag wilden. Niet alleen hadden ze er de middelen niet voor, maar ze werden vaak ook gedwongen om te kiezen voor al bestaande formats van bekende artiesten als Alpha Blondy of Tiken Jah Fakoly. Er was niet echt een plaats voor echte Afrikaanse rastamuziek; creatieve muziek met elementen uit zowel de reggae als de traditionele Afrikaanse traditie. Ik had geen groot humanitair plan of zo, we delen gewoon onze talenten en helpen elkaar waar we kunnen."
Mali is voor het overgrote deel islamitisch. Hoe reageert men daar op een Rasta?
Manjul: "Om te beginnen hebben het christendom en de islam het Oude Testament gemeenschappelijk. Er zijn zeker verschillen, maar je kunt net zo goed focussen op de overeenkomsten. De Malinese waarden en de waarden van de islam zijn die van de familie, het respect voor het werk, het respect voor de ander en de liefde. Ik denk dat dit heel nauw aansluit bij Rastafari. Je moet ook beseffen da wij (de Europeanen, red.) diegenen zijn die hun wortels verloren zijn. Voor de Afrikanen is alles verankerd in eeuwenoude tradities. Dat gezegd zijnde zijn er natuurlijk waarden die overal ter wereld dezelfde zijn. Je moet alleen de verscheidenheid van de ander respecteren. Zelfs binnen de islam zijn er veel verschillen, maar in plaats van steeds te focussen op die verschillen is het beter te streven naar eenheid. Dat gevoel van eenheid is de echte kracht van Mali. Het is een land dat verschillende volkeren met verschillende religieuze overtuigingen verenigt. De Dogon zijn helemaal niet islamitisch bijvoorbeeld, ze hebben hun eigen animistische geloofsovertuiging. Als Rasta moet je je proberen aan te passen en trachten je positieve waarden te delen."
Waar komt je artiestennaam eigenlijk vandaan?
Manjul: "Manjul is al mijn bijnaam sinds mijn jeugd. Iedereen is vrij er zijn of haar interpretatie aan te geven, maar zelf herinner ik me eigenlijk niet goed meer wanneer of waarom men mij zo is beginnen noemen."
We hebben hier vanavond ook kunnen ontdekken dat je over een niet onaardige stem beschikt. Nochtans was daar op je twee albums weinig van te horen.
Manjul: "Wel, zoals de naam al aangeeft, gaat het bij Dub To Mali vooral om dub. Ik neem de tracks op in mijn studio en ga de opnames daarna remixen. Telkens ik een song onderhanden neem is het resultaat anders; soms knip ik de stemmen eruit, dan laat ik weer een flard horen of laat ze alleen in het refrein doorklinken. Hetzelfde probeer ik te doen tijdens mijn liveshows. Vandaag heb ik de blazerssectie weggemixt en de stemmen opengelaten. Zo creëer ik elke avond een andere vibe. In mijn studio mix ik ook live, dus je zult nooit tweemaal hetzelfde horen."
Een belangrijk deel van je sound wordt ingevuld door Rico (Eric 'Rico' Gaultier, red.), die fluit en sax speelt. Kan je hem eens voorstellen?
Manjul: "Rico is mijn broeder! We hebben elkaar al musicerend leren kennen zonder elkaar ooit in levende lijve te ontmoeten. Ik nam mijn deel op in mijn studio in La Réunion en hij speelde zijn partijen in in een studio in Parijs. Uiteindelijk zijn we elkaar toch in één of andere studio tegen het lijf gelopen. Blijkbaar zijn we allebei gevoelig voor dezelfde dingen en delen we ook een aantal ervaringen, dus dat klikte wel. Rico speelt ook in zijn eigen dubband, Faya Dub, waarmee hij al een aantal jaren door Frankrijk en de rest van Europa toert. Onze samenwerking voor Dub To Mali was fantastisch en ik heb hem dan ook in dienst gehouden als chef van de blazerssectie. Soms spelen ze met zijn vieren en soms speelt Rico gewoon solo."
Vandaag was je hier in het gezelschap van Takana Zion, voor wie je ook het album Zion Prophet produceerde. Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
Manjul: "Onze eerste kennismaking was tijdens een Nyahbinghi sessie op de Lassa, een heuvel net buiten Bamako. We spelen daar elke sabbat, op zaterdag dus. Tiken Jah had me al over Takana verteld. Hij kwam me die dag groeten en er was onmiddellijk een vibe tussen ons. Takana is dan nog een poos blijven samenwerken met Tiken en ze hebben zelfs samen nog twee albums opgenomen. Die hebben echter nooit het licht gezien. Takana kwam toen al vaak naar mijn studio omdat ik destijds nog veel werk deed voor Tiken Jah. Toen hij opgestapt was bij Tiken is hij me komen opzoeken en heb ik beslist met hem samen te werken. Het is lonend werk geweest want waar we ook komen, van Guinée tot Frankrijk, overal zijn de mensen wild van Takana. Dat is echt hartverwarmend. Takana heeft een missie van Jah gekregen en hij kan niet anders dan ze ten uitvoer brengen. Vanwege het verschil in leeftijd en afkomst was onze samenwerking ook dubbel speciaal."
Je zei net al dat je je prima thuis voelt in Mali, maar kan je als Rasta aan de lokroep van het beloofde land, Ethiopië, weerstaan?
Manjul: "Ik zou er graag eens met mijn zoons naartoe gaan, maar eigenlijk beschouw ik Mali als het Ethiopië van West-Afrika. Als je oude kaarten van Afrika bekijkt, zul je merken dat vroeger het hele Afrikaanse continent de naam Ethiopië droeg. Als je het op die manier bekijkt ben ik dus al in Ethiopië."
Manjul, bedankt voor dit interview.
Manjul: "Jij ook bedankt en bedankt voor het warme onthaal in België! Big up!"
Manjul: "Barbes bevindt zich in het 18de district van Parijs. Het is een populaire buurt die in de jaren zestig van de vorige eeuw heel verscheiden werd door de immigranten die er kwamen wonen. Uit die smeltkroes groeide een sociale klasse van mensen die zich geconfronteerd zagen met dezelfde problemen en beslommeringen. Daaruit kwam dan weer een heel nieuwe generatie voort die, zoals ikzelf, opgroeide in een klimaat waarin iedereen iedereen beïnvloedde. Barbes heeft echt een aparte vibe."
Op een bepaald moment heb je het idee opgevat om je in Réunion (eiland in Afrika ten oosten van Madagaskar en ten westen van Mauritius en een zogenaamd Frans overzees departement, red.) te gaan vestigen. Waar kwam die drang om te emigreren vandaan?
Manjul: "Ik voelde de roep van Afrika, maar tegelijk was ik me er pijnlijk bewust van dat ik er nog niet klaar voor was en ik wou er eigenlijk ook niet met lege handen aankomen. Een deel van mijn familie woonde op La Réunion, en zo heeft het eiland min of meer dienst gedaan als een tijdelijke buffer tussen Barbes en Afrika. Het gaf me ook de gelegenheid om mezelf te vinden voor ik voet zette in Afrika."
Je bent dan ook een tijdje op Mayotte (overzees gebiedsdeel van Frankrijk in de Indische Oceaan, tussen Madagaskar en Mozambique, red.) gaan wonen, een klein eiland zonder elektriciteit of stromend water. Hoe moeten we ons je verblijf daar voorstellen?
Manjul: "Ik had dat soort leven echt nodig op dat moment. Mijn oudste zoontje is in die periode geboren en ik wou hem echt een andere start geven dan ik zelf gekend heb. Niet dat mijn jeugd zo ellendig was, maar ik wou hem iets geven dat dichter bij mijn idealen stond. Mayotte is het eiland van één van mijn beste vrienden, Baco Mourchid (geboren op Mayotte in 1967 uit een Maoré vader en en een Malagassi moeder, werd al vroeg beïnvloed door de traditionele ritmes van de chigoma en biyaya. Op zijn 11de ontdekt hij de gitaar en doen ook andere muzikale invloeden zoals reggae zich gelden. Vanuit die invloeden ontwikkelt Baco zijn geheel eigen stijl, de zangoma, red.), die me ook het studiowerk heeft leren kennen. Hij gaf mij het duwtje in de rug dat ik nodig had om het eiland te verkennen en uiteindelijk ben ik er meer dan twee jaar gebleven. Zoals je zegt is er op Mayotte geen elektriciteit en dat deed me uiteindelijk terug naar Réunion verhuizen om daar mijn studio op te zetten, maar het was een zeer intense periode in mijn leven."
Tegenwoordig woon en werk je in Mali. Het eindpunt van je reis of gewoon weer een nieuwe etappe?
Manjul: "Ik kan niet voorspellen wat de tijd nog zal brengen, maar ik denk toch dat ik de plaats heb gevonden die het meest bij me past. Zowel mijn vrouw, die Malinese is, als mijn kinderen hebben hun wortels in dat land. Het sociale leven, de vrijheid en veiligheid en de jahtiguiya, het gevoel van verwelkoming dat de Malinezen je geven (en tevens ook de titel van Manjul's tweede Dub To Mali album, red.), zorgen voor een leefklimaat waarin een Rasta prima kan gedijen. Waar je ook gaat in de wereld zul je goede en slechte dingen vinden, het paradijs op aarde bestaat niet, maar in Mali ben ik toch echt gelukkig."
De studio die je bouwde in Bamako is een ware trekpleister geworden voor alles en iedereen in West Afrika die ook maar iets met reggae te maken heeft. Je hebt al samengewerkt met artiesten uit zowat de hele regio. Had je dat succes voorzien?
Manjul: "Neen, ik heb gewoon verdergezet wat ik op Réunion al begonnen was. Zoals ik al eerder zei, ik wou vooral niet met lege handen in Afrika aankomen. De muziek die ik maak, heeft een verwachting van de Afrikaanse artiesten ingelost. Verder heb je dan ook nog de West-Afrikaanse hiphopscene die meer en meer in de richting van de dancehall en reggae begint te evolueren. Veel Afrikaanse reggaeartiesten konden zich voordien niet uitdrukken zoals ze het graag wilden. Niet alleen hadden ze er de middelen niet voor, maar ze werden vaak ook gedwongen om te kiezen voor al bestaande formats van bekende artiesten als Alpha Blondy of Tiken Jah Fakoly. Er was niet echt een plaats voor echte Afrikaanse rastamuziek; creatieve muziek met elementen uit zowel de reggae als de traditionele Afrikaanse traditie. Ik had geen groot humanitair plan of zo, we delen gewoon onze talenten en helpen elkaar waar we kunnen."
Mali is voor het overgrote deel islamitisch. Hoe reageert men daar op een Rasta?
Manjul: "Om te beginnen hebben het christendom en de islam het Oude Testament gemeenschappelijk. Er zijn zeker verschillen, maar je kunt net zo goed focussen op de overeenkomsten. De Malinese waarden en de waarden van de islam zijn die van de familie, het respect voor het werk, het respect voor de ander en de liefde. Ik denk dat dit heel nauw aansluit bij Rastafari. Je moet ook beseffen da wij (de Europeanen, red.) diegenen zijn die hun wortels verloren zijn. Voor de Afrikanen is alles verankerd in eeuwenoude tradities. Dat gezegd zijnde zijn er natuurlijk waarden die overal ter wereld dezelfde zijn. Je moet alleen de verscheidenheid van de ander respecteren. Zelfs binnen de islam zijn er veel verschillen, maar in plaats van steeds te focussen op die verschillen is het beter te streven naar eenheid. Dat gevoel van eenheid is de echte kracht van Mali. Het is een land dat verschillende volkeren met verschillende religieuze overtuigingen verenigt. De Dogon zijn helemaal niet islamitisch bijvoorbeeld, ze hebben hun eigen animistische geloofsovertuiging. Als Rasta moet je je proberen aan te passen en trachten je positieve waarden te delen."
Waar komt je artiestennaam eigenlijk vandaan?
Manjul: "Manjul is al mijn bijnaam sinds mijn jeugd. Iedereen is vrij er zijn of haar interpretatie aan te geven, maar zelf herinner ik me eigenlijk niet goed meer wanneer of waarom men mij zo is beginnen noemen."
We hebben hier vanavond ook kunnen ontdekken dat je over een niet onaardige stem beschikt. Nochtans was daar op je twee albums weinig van te horen.
Manjul: "Wel, zoals de naam al aangeeft, gaat het bij Dub To Mali vooral om dub. Ik neem de tracks op in mijn studio en ga de opnames daarna remixen. Telkens ik een song onderhanden neem is het resultaat anders; soms knip ik de stemmen eruit, dan laat ik weer een flard horen of laat ze alleen in het refrein doorklinken. Hetzelfde probeer ik te doen tijdens mijn liveshows. Vandaag heb ik de blazerssectie weggemixt en de stemmen opengelaten. Zo creëer ik elke avond een andere vibe. In mijn studio mix ik ook live, dus je zult nooit tweemaal hetzelfde horen."
Een belangrijk deel van je sound wordt ingevuld door Rico (Eric 'Rico' Gaultier, red.), die fluit en sax speelt. Kan je hem eens voorstellen?
Manjul: "Rico is mijn broeder! We hebben elkaar al musicerend leren kennen zonder elkaar ooit in levende lijve te ontmoeten. Ik nam mijn deel op in mijn studio in La Réunion en hij speelde zijn partijen in in een studio in Parijs. Uiteindelijk zijn we elkaar toch in één of andere studio tegen het lijf gelopen. Blijkbaar zijn we allebei gevoelig voor dezelfde dingen en delen we ook een aantal ervaringen, dus dat klikte wel. Rico speelt ook in zijn eigen dubband, Faya Dub, waarmee hij al een aantal jaren door Frankrijk en de rest van Europa toert. Onze samenwerking voor Dub To Mali was fantastisch en ik heb hem dan ook in dienst gehouden als chef van de blazerssectie. Soms spelen ze met zijn vieren en soms speelt Rico gewoon solo."
Vandaag was je hier in het gezelschap van Takana Zion, voor wie je ook het album Zion Prophet produceerde. Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
Manjul: "Onze eerste kennismaking was tijdens een Nyahbinghi sessie op de Lassa, een heuvel net buiten Bamako. We spelen daar elke sabbat, op zaterdag dus. Tiken Jah had me al over Takana verteld. Hij kwam me die dag groeten en er was onmiddellijk een vibe tussen ons. Takana is dan nog een poos blijven samenwerken met Tiken en ze hebben zelfs samen nog twee albums opgenomen. Die hebben echter nooit het licht gezien. Takana kwam toen al vaak naar mijn studio omdat ik destijds nog veel werk deed voor Tiken Jah. Toen hij opgestapt was bij Tiken is hij me komen opzoeken en heb ik beslist met hem samen te werken. Het is lonend werk geweest want waar we ook komen, van Guinée tot Frankrijk, overal zijn de mensen wild van Takana. Dat is echt hartverwarmend. Takana heeft een missie van Jah gekregen en hij kan niet anders dan ze ten uitvoer brengen. Vanwege het verschil in leeftijd en afkomst was onze samenwerking ook dubbel speciaal."
Je zei net al dat je je prima thuis voelt in Mali, maar kan je als Rasta aan de lokroep van het beloofde land, Ethiopië, weerstaan?
Manjul: "Ik zou er graag eens met mijn zoons naartoe gaan, maar eigenlijk beschouw ik Mali als het Ethiopië van West-Afrika. Als je oude kaarten van Afrika bekijkt, zul je merken dat vroeger het hele Afrikaanse continent de naam Ethiopië droeg. Als je het op die manier bekijkt ben ik dus al in Ethiopië."
Manjul, bedankt voor dit interview.
Manjul: "Jij ook bedankt en bedankt voor het warme onthaal in België! Big up!"
Met dank aan Filip Bunkens (www.pitslamp.be) voor de foto's.